Tímarit Máls og menningar - 01.03.1993, Blaðsíða 117

Þetta ljóð er það eina í fyrsta hluta sem ekki
fellur beinlínis undir skilgreiningu mína á þeim
hluta sem heimi bamakennarans. Hins vegar
helst efni þess í hendur við efni annarra ljóða
hlutans. Með því að nota 2. persónu fomafnið
og ávarpa lesandann beint má kannski sjá í
þessu ljóði áskorun til lesandans að gleyma ekki
hinu smáa í tilverunni, hvort sem það eru mikil-
væg smáatriði í lífi manns sjálfs — eða börnin,
viska þeirra og sérstæð upplifun á veröldinni.
Kona úti í bæ setti saman texta um mig
í öðrum hluta bókarinnar eru sex ljóð, það fyrsta
nokkurs konar heimspekileg vangavelta um
ástina og það síðasta brosleg mynd af persónu-
gervingi þeirrar hinnar sömu ástar: Amor litla.
Þessi tvö amorsljóð ramma síðan inn fjögur ljóð
þar sem ort er í orðastað kvenna, þekktra og
óþekktra. Ljóðin ,,Þjófsaugun“ og „Fedra“
falla í flokk með fyrri ljóðum Vilborgar, þar sem
hún yrkir um konur í bókmenntum eða í orða-
stað þeirra. „Þjófsaugun“ er skemmtileg mynd
og ný túlkun á hinu fræga atviki í upphafskafla
Njáls sögu þegar Höskuldur spyr bróður sinn
Hrút hvemig honum lítist á Hallgerði. Vilborg
yrkir hér um stundina áður en hin frægu orð
Hrúts um þjófsaugun falla og er sjónarhornið
Hallgerðar. Auk þess að endurtúlka þennan at-
burð og líta á hann frá sjónarmiði Hallgerðar,
kemur Vilborg með nýja skemmtilega skýringu
á viðumefni hennar:
Hann færði öllum gjafir
þegar hann kom — líka krökkunum
Móðir hennar tók við gjöfunum
og útdeildi þeim
Allir vom ánægðir með sinn hlut
Nema hún
sem fékk andstyggilega flfk
eitthvað sem karlinum hafði áskotnast
í útlöndum fyrir löngu
Engin hérlend stúlka gengi í slíkri dulu
Krakkamir stungu saman nefjum
Láfi flissaði:
Gerða fékk langbrók!
Móðir hennar hastaði á þau
en of seint
orðið hékk í loftinu
og myndi hér eftir loða við hana
eins og slímugur kóngulóarvefur
Hvað hún hataði karlfjandann
Þama sat hann á tali við föður hennar
hvimandi flóttalega út undan sér
litlum rauðsprengdum glymum
Hún fann kámugt augnaráð hans hvíla á sér
hvert sem hún sneri
Nú kallaði faðir hennar
Með orð Hrúts í huga (skemmtilega fjarverandi
í ljóðinu) verður sérlega athyglisverð Iýsingin á
augum og augnaráði Hrúts sjálfs. Myndin af
Hrúti „hvimandi flóttalega út undan sér / litlum
rauðsprengdum glymum" og horfandi á Hall-
gerði bamunga „kámugu augnaráði“ verður að
teljast sláandi mótmynd við þá mynd sem höf-
undur Njáls sögu dregur upp. Einhverjum les-
endum verður kannski hugsað til auga Óðins í
„Draumnum", öðm ljóði Vilborgar, sem logaði
af girnd til konunnar sem taldi sig vera skáld.
í þessum hluta yrkir Vilborg einnig í orðastað
Fedru, sem gert var að sæta þungum örlögum
vegna ástar sem hún lagði á stjúpson sinn. Og
annað ljóð er ort í orðastað Viv, þeirrar er gift
var T.S. Eliot og átti (ekki síður en þær Hall-
gerður og Fedra) við óblíð örlög að glíma.
Ljóðið „Spegilmynd" fjallar hins vegar um
óþekkta konu og minnirupphaf þess mjög á ljóð
eftir Steinunni Sigurðardóttur, „Fyrir þína
hönd“. „Spegilmynd" hefst þannig:
Mér ætti víst að vera það ljóst
hvað ég er ljót
kona úú í bæ setti saman texta um mig
TMM 1993:1
107