Tímarit Máls og menningar - 01.03.1993, Blaðsíða 99

í rithöfunda á borð við Allen Ginsberg,
Norman O. Brown, Leslie Fiedler og Har-
old Bloom. Henni er svo mjög í nöp við
ffönsku stefnuna, sem hefur verið tíska í
amerískri bókmenntafræði í um tvo áratugi,
að hún segir að hún hafi spillt bestu mönn-
um heillar kynslóðar. Að sögn hennar hefur
ríkt kreppa í greininni og verði „alhr skyn-
samir menn verða að gera sitt til að binda
enda á hana“ (ix).
Þá segir hún að háskólamenn skorti tengsl
við þjóðlífið og heim fjölmiðla en það er
einmitt heimur okkar, segir hún. Prófess-
orar í mannvísindum vita yfirleitt lítið hvað
er að gerast í þjóðfélaginu, að sögn Paglia.
Hún sendir vinstrisinnuðum háskólamönn-
um tóninn með þessum orðum: „Akadem-
ískir marxistar eru menningarvitar sem
telja sig hafna yfir smekk almennings, og
þeir eru hégómlegustu menn Ameríku“
(s.st.). Paglia segist vera í essinu sínu innan
um fjölmiðlamenn, óhkt flestum háskóla-
mönnum öðrum.
Ummæli Camille Paglia um svonefndar
stefnumótanauðganir (e. date rape) hafa
vakið upp mikinn úlfaþyt. Við rannsóknir
hefur komið fram að algengt er að nauðgun
sé með þeim hætti að stúlkan þekki karl-
manninn sem nauðgar henni og jafnvel að
hún hafi farið út með honum að skemmta
sér. Paglia segir að fari stúlka í partí með
hópi stráka og drekki of mikið áfengi og fari
ein upp í herbergi með einum þeirra, þá setji
hún sig í hættu — hún sé kjáni. Menn hafa
sakað Paglia um að bregðast hér við á hefð-
bundinn hátt því hún kenni fómarlambi
nauðgunar um ófarir þess. Því vísar hún
óhikað á bug og segir að þetta sé spuming
um heilbrigða skynsemi; maðurinn sé nú
einu sinni árásargjöm dýrategund og ungir
karlmenn séu nú einu sinni mettaðir horm-
ónum og því séu miklar líkur á nauðgun við
svona aðstæður. í greininni sem hér fer á
undan gerir hún lítið úr slagorðinu „Nei
þýðir alltaf nei“, og má ekki skilja það svo
að hún sé á einhvem hátt að réttíæta nauðg-
un. Paglia er að sjálfsögðu á móti nauðgun.
En hún telur að menn verði að gera sér grein
fyrir því að þær em fylgifiskur kynferðis-
ins. Konur verða að dómi hennar að gera
sér grein fyrir að kynferðisleikurinn getur
orðið ofbeldiskenndur; og að sú hætta muni
alltaf verða fyrir hendi.
Paglia h'tur svo á að maðurinn sé ekki
eðlisólíkur dýmnum, enda aðhyllist hún
freudisma. Hún telur að maðurinn sé
grimmur undir niðri en þjóðfélagið reyni að
milda grimmd hans; þar með hafnar hún
hinu útbreidda sjónarmiði að maðurinn sé í
eðli sínu góður en þjóðfélagið spilli honum
og leiði einstaklinga á glapstigu. Að dómi
Paglia býr grimmdin í manninum, ekki í
þjóðfélaginu.
Eitt viðkvæmt og eftirtektarvert atriði
sem Paglia gerir að umtalsefni varðar rit-
dóma: hún segir að varfæmislegir ritdómar
þar sem hver klappar öðmm á bakið séu
orðin viðtekin venja í Bandaríkjunum (xi).
Sú regla hefur myndast á undanfömum
tveim áratugum, segir hún, að telji ritdóm-
arinn líklegt að dómurinn verði neikvæður,
neiti hann að skrifa hann.
Hér á landi hafa menn oft velt vöngum
yfir því á undanfömum ámm hver tilgangur
ritdóma sé, og skiptast í tvö hom eftir því
hvort þeir telja að best sé að gleyma léleg-
um bókum og eyða ekki að þeim orðum eða
hvort skylt sé að láta almenning vita ef bók
er gölluð, það sé aðhald bókmenntum og
skylda gagnvart neytendum. íslenskir les-
endur kannast án efa við að sumir höfundar
ritdóma aðhyllast pollýönnustefnu: em allt-
TMM 1993:1
89