Tímarit Máls og menningar - 01.12.2000, Blaðsíða 52

BIRNA BJARNADÓTTIR
Eftir þessa atburði freistaði Guð Abrahams og mælti til hans: „Abra-
ham!“ Hann svaraði: „Hér er ég.“ Hann sagði: „Takþú einkason þinn,
sem þú elskar, hann Isak, og far þú til Móríalands og fórna honum þar
að brennifórn á einu af fjöllunum, sem ég mun segja þér til.“ /.../
Og Abraham tók brennifórnarviðinn og lagði syni sínum ísak á
herðar, en tók eldinn og hnífinn sér í hönd. Og svo gengu þeir báðir
saman. Þá mælti Isak við Abraham föður sinn: „Faðir minn!“ Hann
svaraði: „Hér er ég, sonur minn!“. Hann mælti: „Hér er eldurinn og
viðurinn, en hvar er sauðurinn til brennifórnarinnar?" Og Abraham
sagði: „Guð mun sjá sér fyrir sauð til brennifórnarinnar, sonur
minn.“ Og svo gengu þeir báðir saman.
En er þeir komu þangað, er Guð hafði sagt honum, reisti Abraham
þar altari og lagði viðinn á, og batt son sinn Isak og lagði hann upp á
altarið, ofan á viðinn. Og Abraham rétti út hönd sína og tók hnífinn til
að slátra syni sínum. Þá kallaði engill drottins til hans af himni og
mælti: „Abraham! Abraham!“ Hann svaraði: „Hér er ég.“ Hann sagði:
„Legg þú ekki hönd á sveininn og gjör þú honum ekkert, því að nú veit
ég, að þú óttast Guð, þar sem þú synjaðir mér ekki um einkason
þinn.“9
Þessi kapítuli hefur verið sagður einn erfiðasti kafli Biblíunnar, hvort heldur
fyrir þýðendur Biblíunnar eða túlkendur. Einn íslenskur guðfræðingur, Þór-
ir Kr. Þórðarson, vakti máls á þessu í erindi sínu „Akedah: Freisting Abra-
hams“, því sem hann hélt í Neskirkju haustið 1988 og sem birtist seinna í
Studia theologia islandica. Árið 1981 kom út nýprentun íslensku Biblíunnar
og vann Þórir að henni. í umræddu erindi ræðir hann þá breytingu sem varð
á þýðingu á tiltekinni sögn í 22. kapítula 1. Mósebókar og með hvaða hætti
hún varði dýpið í merkingu sögunnar. í 1912-útgáfunni stendur: „Eftir þessa
atburði reyndi Guð Abraham og mælti til hans...“, en í Biblíunni 1981
hljóðar þetta svo: „Eftir þessa atburði freistaði Guð Abrahams og mælti til
hans ...“. Þórir rekur ástæðuna fyrir þessari breytingu og segir sögnina „að
reyna“ vera of veikt orðalag fyrir þá áhrifamiklu og óhugnanlegu atburði
sem gerast í þessurn kapítula. Það er vegna þess að á þessu
broti úr sekúndu sem hnífurinn er reiddur til lags er Abraham búinn
að skera drenginn sinn á háls. Sú var ætlun hans. — Sá er blindur, sem
ekki skynjar skelfmgu og ógn þessa augnabliks og þar með sögunnar í
heild. Og það er á þessari stundu sem við skynjum að sögnin „að
reyna“ er býsna hversdagsleg um þá ógn sem steðjaði að Abraham
þennan dag.10
Þórir ræðir einnig túlkun Kierkegaards á sögunni af Abraham og virðist taka
undir það sjónarmið að hér sé á ferð ógurleg og óskiljanleg þverstæða sem
varði ekki aðeins persónur í Gamla testamentinu heldur líf fólks í kristinni
50
malogmenning.is
TMM 2000:4