Gerðir kirkjuþings - 2004, Síða 77

3) Snæfellsness- og Dalaprófastsdæmi og Borgarfjarðarprófastsdæmi sameinist í
Vesturlandsprófastsdæmi. Reykhólaprestakall, Barðastrandarprófastsdæmi,
tilheyri hinu sameinaða prófastsdæmi eftirleiðis.
4) Húnavatnsprófastsdæmi og Skagafjarðarprófastsdæmi sameinist í Húnavatns-
og Skagafjarðarprófastsdæmi.
5) Eyjaijarðarprófastsdæmi og Þingeyjarprófastsdæmi sameinist í Eyjafjarðar- og
Þingeyj arprófastsdæmi.
6) Múlaprófastsdæmi og Austfjarðaprófastsdæmi sameinist í
Austurlandsprófastsdæmi.
7) Skaftafellsprófastsdæmi og Rangárvallaprófastsdæmi sameinist í
Oddaprófastsdæmi. Vestmannaeyjaprestakall, Kjalamessprófastsdæmi, tilheyri
hinu sameinaða prófastsdæmi eftirleiðis.
Gildistaka breytinganna verði 1. janúar 2006, eða við starfslok prófasts sem kann að láta
af embætti fyrir þann tíma.
Biskupafúndur undirbúi tillögumar á grundvelli umsagnanna og leggi fyrir Kirkjuþing
2005.
Athugasemdir við tillögu þessa
Biskupafundur hefúr ákveðið að kanna viðhorf Kirkjuþings til endurskoðunar á
prófastsdæmaskipan landsins. Þykir rétt að Kirkjuþing ræði þetta þýðingarmikla mál í
upphafi, svo ljóst verði hvort það hafi stuðning Kirkjuþings, áður en sett er af stað
kynning í héruðum landsins. Skilningur er á því að þingið getur naumast mótað
endanlega afstöðu fyrr en að fengnum umsögnum úr héraði.
Þýðing prófasta og héraðsfunda í stjómsýslu kirkjunnar hefur aukist á undanfömum árum
og verkefni þeirra og skyldur vaxið að umfangi þar af leiðandi. Miklar breytingar hafa
orðið á búsetu, samgöngur batnað og samskiptatækni fleygt fram. Það hefúr komið fram
að smæð sumra prófastsdæma hefur hindrað eðlilega valddreifingu og þátttöku í
stjómsýslu kirkjunnar. Þannig hafa einstakar héraðsnefndir ekki treyst sér til að gera
tillögur að forgangsröðun verkefha í prófastsdæminu, sem fá styrki frá Jöfnunarsjóði
sókna. Erfitt hefúr reynst að fá frumkvæði frá héraðsfúndum að tillögum um
skipulagsmál og prófastar taka ekki lengur þátt í vali á sóknarprestum og prestum til
starfa í prófastsdæminu, eins og ákveðið var 1998. Algengt er að bent sé á að návígið sé
of mikið til að gerlegt sé að taka þátt í viðkvæmum málum af því tagi sem nefnt hefur
verið. Ánægjulegt er að sjá að prófastar víðast hvar hafa tekið frumkvæði að því að hafa
með sér samvinnu um margvísleg verkefni til eflingar kirkjulegu starfi. Á umræðum á
prófastafundi í Skálholti 2003 mátti greina viljaprófasta til endurskoðunar á skipulaginu,
á grundvelli þeirra þátta sem raktir hafa verið.
Að mati biskupafundar er æskilegt að styrkja prófastsdæmin sem starfs- og
stjómsýslueiningar til að þau séu betur í stakk búin til að sinna verkefnum sínum og
jafnvel taka við fleirum. Má þar einkum nefna að æskilegt er að veita ýmsum
héraðsnefndum og próföstum meira svigrúm til að sinna skyldum sínum, eftir atvikum
með aukinni héraðsprestsþjónustu og jafnvel ritaraþjónustu og efla héraðssjóði þar sem
75