Gerðir kirkjuþings - 2004, Side 96

greinargerð í frumvarpi því sem varð að lögum nr. 32/1997, að koma til móts við það
sjónarmið að unnt yrði að bjóða ferðamönnum ýmsa nauðsynlega þjónustu án tillits til
helgidagafriðar. Markmiðið væri að eingöngu að þjónustuaðilum yrði gert mögulegt að
sinna ýmissi grunnþjónustu, þar með talið við ferðamenn, á þessum hátíðardögum.
Ákvæðinu yrði ekki beitt til að hafa almennar verslanir eða þjónustustarfsemi opna þessa
daga, svo sem matvöruverslanir, fataverslanir o.s.frv.
Verslunarrekstur er í örri þróun og verða skilin á milli einstakra tegunda verslana æ
óskýrari. Þannig er matvara nú á boðstólum í bensínstöðvum og jafnvel blómabúðum og
lyfjaverslanir selja vaming af ýmsu tagi. Á landsbyggðinni eru þó nokkrir staðir þar sem
margar tegundir verslunarstarfsemi sameinast undir einu þaki: Bensínstöð,
matvöruverslun, sölutum og jafnvel myndbandaleiga. Þessar þjónustumiðstöðvar starfa í
senn í þágu heimafólks og ferðamanna. Sömu ferðamenn geta hins vegar ekki keypt
matvöru í verslunum í þéttbýli á umræddum helgidögum og gildir hið sama um
heimafólk í þéttbýli. Ljóst er að ekki ríkir við núverandi aðstæður jafnræði meðal þeirra
sem bjóða til sölu matvöru eða vilja kaupa hana og miðar frumvarpið að því að hindra að
aðsetur verslana eða þjónustumiðstöðva leiði til þessa ójafnræðis. Frumvarpið raskar á
engan hátt meginreglu laga um helgidagafrið. Markmið þess er einungis að jafiia stöðu
þeirra sem selja og kaupa matvöru á fyrmefndum helgidögum. Til að ná því markmiði
eru þrjár leiðir: að banna sölu matvöru fóstudaginn langa, páskadag og hvítasunnudag;
heimila alla verslunarstarfsemi á þessum dögum, eða leið frumvarpsins, að heimila
verslunum, sem uppfylla tiltekin skilyrði, að selja matvöru án tillits til þess, hvar þær eru
á landinu.
Af hálfu dóms- og kirkjumálaráðuneytisins er lögð rík áhersla á að ekki eigi að draga úr
helgi hvítasunnudags eða setja hann í annan flokk samkvæmt helgidagalöggjöfmni en
föstudaginn langa, páskadag og jóladag auk nýársdags.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Hér er lagt til að starfsemi matvöruverslana, sem uppfylla ákveðin skilyrði, verði
heimiluð á föstudaginn langa, páskadag og hvítasunnudag. Eins og áður segir þótti rétt að
finna takmörkun til að sporna við því að verslunarstarfsemi yrði almennt heimil á þessum
helgidögum. Sú viðmiðun, sem hér er lögð til, þ.e. að undanþágan nái til starfsemi
matvöruverslana með verslunarrými undir 400 fermetrum þar sem a.m.k. 2/3 hluti
veltunnar er sala á matvælum, drykkjarvöru og tóbaki, er samhljóða skilgreiningu flokks
52.11.2 i Islenskri atvinnugreinaflokkun (ÍSAT), gefinni út af Hagstofunni. Hvað varðar
þau skilyrði sem hér eru tiltekin skal tekið fram að slíkar takmarkanir eru alls ekki
óþekktar meðal nágrannaríkjanna. í Noregi eru lög um helgidaga og helgidagafrið frá
1995. Þar eru sett skilyrði um að sölutum eða matvöruverslun hafi ekki með
verslunarrými yfír 100 fermetrum, sbr. breyting sem gerð var á lögunum 2003 [vísa til
nánar ef á að vera með]. I Danmörku miðast takmörkunin við heildarveltu
matvöruverslana. [ath. tilvísun ef vera á með].
Um 2. gr.
Greinin þarfnast ekki skýringa.
94