Gerðir kirkjuþings - 2004, Síða 66

Á grundvelli þessarar tónlistarstefnu þarf að auka fræðslu kirkjukóranna um hlutverk
þeirra og ábyrgð í víðara samhengi en söngurinn einn felur í sér. Einkum þarf að
undirstrika vægi kórsöngsins í þjónustunni við orð Guðs í söfnuðinum og utan hans.
Um tónsönginn
Þar sem almenn þátttaka safnaðarins er meginatriðið er einradda tónsöngur (cantus planus
eða gregorssöngur) grundvöllur kirkjusöngsins. Þessi söngur var sunginn á Islandi frá
kristnitöku og allt ffam á 19. öld. Áherslan á þennan söng er í samhljóðan við hefð
systurkirknanna á Norðurlöndum, í Evrópu og Ameríku.
Við varðveislu og rækt einradda tónsöngs sé þess gætt að nýta og iðka þarf stærri hluta
hins fjölbreytta arfs en hinn allra einfaldasta. Messusönginn, þ.e. tónsönginn sjálfan, ætti
þó fremur að miða við safnaðarsöng en kórsöng. Tónlagið sem kennt er við Sigfús
Einarsson er frá hans hendi útsett fyrir kór. Það hentar sértaklega þegar kórinn er
verulegur hluti safnaðarins og safnaðarsvörin eru sungin fjórradda. Hátíðasöngvar sr.
Bjarna Þorsteinssonar eru í huga margra íslendinga ómissandi þáttur helgihalds á
hátíðum. Svo mun verða áfram. Hátíðasöngvamir verða ekki sungnir í safnaðarsöng
einradda svo vel sé. Þegar þeir eru sungnir þarf að sjá til þess að stutt sé sérstaklega við
almenna þátttöku safnaðarins í sálmasöngnum.
Um hljóðfæri helgihaldsins
Hið hefðbundna hljóðfæri helgihaldsins er orgelið. Þótt saga þess við íslenskar aðstæður
sé skemmri en víða annarsstaðar, þá nýtur það mikillar virðingar umfram önnur hljóðfæri.
Hljómur orgelsins eykur með sérstökum hætti við fegurð kirkjuathafnanna og prýðir
umgjörð þeirra. Önnur hljóðfæri þjóna einnig að helgihaldi safnaðanna eftir því sem
hentar hinni helgu þjónustu á hverjum tíma, sem og hinu heilaga húsi. Allt skal þjóna til
uppbyggingar í söfnuðinum.
Guðsþjónustur kirkjunnar eru með mismunandi sniði og helgihald fer fram með ólíkum
hópum á mismunandi aldri og á ýmsum stöðum, ekki aðeins í kirkjuhúsum. Öllu þessu er
mætt með mismunandi hljóðfærum. Offast er þar um að ræða gítar eða píanó. Hvetja þarf
einnig til aukinnar notkunar annarra hljóðfæra einkum þegar böm eða fullorðnir úr
söfnuðinum geta auðgað helgihaldið með list sinni og gáfu.
Um kirkjutónlistarfólk
Kirkjan gerir ráð fyrir því að kirkjutónlistarfólk sé sér þess meðvitað að það er köllun
þess að rækja og iðka kirkjutónlistina og auka ríkdóm hennar og virðingu. Þess er vænst
að þau sem starfa undir merkjum hennar leiti eftir endurnýjun í kirkjutónlistinni sem ber á
sér merki hennar bæði í textum og í uppruna. Þar er jafnt þörf á efni fyrir almennan söng,
sem og því sem hentar stórum og framúrskarandi kórum eða litlum kirkjukórum, en
einkum því sem þjónar almennri þátttöku alls safnaðarins.
Allt kirkjutónlistarfólk þarf að eiga möguleika á því að sækja námskeið og hafa aðgang
að hagnýtu efni jafnt um trú og siði kristinnar kirkju sem um sálma, söng og tónlist.
Um texta við tónlist kirkjunnar
Textar við tónlist kirkjunnar þurfa að vera í samhljóðan við kenningu kirkjunnar.
Grundvöllur þeirra er boðskapur Heilagrar ritningar eins og hann er tjáður i nafni Jesú
Krists. Þeir byggja á uppsprettum helgrar þjónustu sem þjónað hafa kynslóðunum og
horfa fram til hins verðandi, bæði á jörðu og á himni.
64