Glóðafeykir - 01.04.1989, Qupperneq 6

4
GLÓÐAFEYKIR
Ekki var stofnun kaupfélagsins fyrsta tilraun Skagfirðinga til
verslunar á félagslegum grundvelli. Áður höfðu nokkrar tilraunir
verið gerðar í þessa átt en varað stutt. Þótt þessar tilraunir mistækjust
að því leyti að félögin urðu skammlíf, var brautryðjendastarfið hafið
og varð ekki stöðvað.
Á áratugnum fyrir stofnun félagsins var hafm öflug vakning með
þjóðinni til frelsis, jafnt á sviði stjórnmála sem efnahagsmála og þá
ekki síst hvað varðaði verslunina, sem víðast var í höndum danskra
selstöðukaupmanna eða arftaka þeirra.
Þannig er í örstuttu máli forsagan að stofnun Kaupfélags
Skagfírðinga.
Til að byrja með voru umsvif félagsins ekki mikil, aðeins
pöntunarviðskipti, en samkeppni við kaupmenn, sem fyrir voru, hörð
og oft óvægin.
En félagið komst yfir örðugleikana og óx smám saman fiskur um
hrygg. Það lét til sín taka á æ fleiri sviðum og er fyrir löngu orðið
langstærsta fyrirtæki í Skagafjarðarsýslu og nær félagssvæði þess nú
yfir allt héraðið eftir sameiningu Kaupfélags Austur-Skagfirðinga og
síðar Samvinnufélags Fljótamanna við það.
Starfsemi félagsins er fjölbreytileg því jafnan hefur verið mikill
þrýstingur á það frá félagsmönnum og fleirum að kaupfélagið kæmi á
fót eða gerðist þátttakandi í nýjum atvinnurekstri.
Má þar nefna auk verslunarinnar og afsetningar og úrvinnslu
landbúnaðarafurða, sem frá upphafi hefur verið megin viðfangsefni
félagsins, aukin þátttaka í iðnaði en þó sérstaklega í útgerð og
fiskvinnslu, sem hefur aukið fjölbreytni og raunar orðið ein af
styrkustu stoðum atvinnulífsins við Skagafjörð.
Nú um nokkurt skeið hefur landsbyggðin og hinn margháttaði
atvinnurekstur þar átt mjög undir högg að sækja svo sem alkunnugt
er. Kemur þar margt til, sem ekki verður reynt að skilgreina hér.
Vonandi er, að mestu erfiðleikarnir séu að baki, enda
þjóðarnauðsyn, að ekki fari verr en orðið er.
Ekki hafa kaupfélögin, og þar á meðal Kaupfélag Skagfirðinga,
farið varhluta af þessari óheillaþróun. Þessi efnahagskreppa, auk
annarra þjóðlífsbreytinga, hefur krafist endurmats á starfseminni og
aukins aðhalds í rekstri til að mæta nýjum og breyttum aðstæðum.
Þrátt fyrir þennan, vonandi tímabundna mótbvr, er félagið nú mjög
öflugt og stendur traustum fótum bæði félagslega og efnahagslega.
Kaupfélag Skagfirðinga hefur jafnan búið við starfsmannalán og