Skírnir - 01.09.1993, Qupperneq 16

318
SVAVA JAKOBSDÓTTIR
SKÍRNIR
auga beinlínis byggður inn í söguna með frásagnarhættinum. Að
auki eru í sögunni ótal vísbendingar í efni hennar og efnistök.
Dæmi um það er notkun Hildar á hugtakinu „skýr“, sem hún
notar tvisvar, í bæði skiptin til að vekja athygli á skynsamlegri
„raunvísindalegri“ athugun drengsins, líkt og til mótvægis við þá
ringulreið sem einstaklingsbundin sýn hughyggjunnar kemur til
leiðar.
III
Sjónin er hluti af formgerð Grasaferðar; þar á sér stað sífellt sam-
spil ytra og innra augans. Grasaferðirnar eru í rauninni tvær eins
og að framan sagði. Hin fyrri er farin eftir ytra borði með líkams-
augum og á þann hátt vakin athygli á að sömu sjónina beri fyrir
augu þeirra sem á horfa: „Systir góð! sjerðu það, sem jeg sje?“
spyr drengurinn í upphafi sögu (bls. 9). Jú, hún sér það sem hann
sér. Rindarnir bleiku og fjallagrösin eru staðreynd! Hvílíkur reg-
inmunur á þessu og endi sögunnar þar sem engri sjón má treysta
og hvergi er fast land undir fótum. Svo illa getur auga andans
leikið okkur!
Andstæðurnar upp-niður, fortíð-framtíð eru markaðar með
sjóninni. Sagan hefst á því að litið er upp. Ekki sjáum við Bröttu-
skeið í einni sjónhendingu. Ytra augað fer í ferðalag. Drengurinn
dregur systur sína á því sem best er, fagurbleiku rindunum á
Bröttuskeið í fjallinu fyrir ofan bæinn. Við hljótum að fylgja sjón
hans eftir frá því að hann dregur sjónlínu allt frá ormunum á
jarðskorpunni hægt upp eftir fjallshlíðinni, stansar við kennileiti,
bunurnar bíáu, uns sjónin staðnæmist loks við Bröttuskeið. Ekki
er litið upp aftur fyrr en á Bröttuskeiðinni sjálfri, í sögulok, af
skeiðinni upp á fjallstinda. Sagan endar því eins og hún hefst með
því að horft er upp á við. Öðru máli gegnir í hinni eiginlegu
grasaferð meðan þau klífa fjallið, og eins að tínslu lokinni. Þá er
einatt horft niður, lýst sveit og mannlífi sem er að hverfa í fleiri
en einum skilningi, í myndum sem verða æ stílfærðari og tákn-
rænni eftir því sem ofar dregur.