Skírnir - 01.09.1997, Page 48
322
EYSTEINN ÞORVALDSSON
SKÍRNIR
hröktu hermönnum sem ekkert lærðu af reynslunni og mátu
dýrkun á keisaranum meira en líf og sóma fjölskyldunnar. Miklu
sennilegra er að Islendingum finnist fjarstæðukennd þessi dýrkun
hinna fávísu hermanna á keisurum og herkonungum. Líklega
skemmta þeir sér einmitt fyrst og fremst við lýsinguna á þeim
fáránleika stríðsbröltsins sem kvæðið birtir?12
Vorið er áleitið yrkisefni hjá Heine eins og íslenskum skáld-
um og vorkvæði hans eru vinsæl meðal íslendinga og mikið hefur
verið þýtt af þeim. Eitt þeirra er „Leise zieht durch mein Gemut“
(sjá bls. 332). í því er ljóðlínan „Klinge, kleines Fruhlingslied" og
með því yfirbragði eru hinar einföldu, björtu vormyndir Heines,
s.s. „Die blauen Frúhlingsaugen“, „Frúhlingslust", „Frúhlings-
blúten“, „Ein verliebter Frúhlingstráumer“, „die warme Frúhl-
ingsnacht" o.s.frv. Þrúgandi vetrarveður og myrkur eru líka
yrkisefni Heines, eins og Jónasar Hallgrímssonar og fjölmargra
annarra íslenskra skálda. Gegn slíku er teflt vorgleði og ást:
Lát hríðarbyl um hauður flæða!
Lát hagl og storm í blindni æða!
Þótt hrikti fast í gátt og glugga,
mitt geð er engin þörf að hugga:
Eg á í heitu hjarta mér
himneskt vor - og mynd af þér.
Svo þýðir Helgi Hálfdanarson kvæðið „Heimkehr 51“ af ágætri
leikni; en lykilorðið „Frúhlingslust" verður í þýðingunni að
himnesku vori og það er tollur ljóðstafanna sem heimtar slíkt.
Þótt Heine yrki margt fallegt um vorið er ekki djúpstæð nátt-
úrukennd í kvæðum hans. Kvæðin í flokknum „Neuer Frúhling“
12 Þessi skoðun styrkist af því sem Heine skrifaði sjálfur síðar. Hann rifjar upp
æskuminningar sínar um aðframkomna franska hermenn sem komu til
Diisseldorf á heimleið eftir ósigurinn og Síberíuvist: „Þegar ég leit upp sá ég
með eigin augum þessa munaðarleysingja frægðarinnar; gegnum rifurnar á
tötralegum einkennisbúningi þeirra skein í eymdina nakta, djúpt í veðruðum
andlitum þeirra stóðu ásakandi augun, og þótt þeir væru limlestir, örmagna og
flestir haltir, þá gengu þeir samt ennþá með einhverskonar hernaðargöngulagi,
og hvílíkt og annað eins! fremstur skjögraði bumbuslagari með trommu.“ Das
Buch Le Grand, kafli X, Diisseldorfer Heine-Ausgabe, bls. 198.