Skírnir - 01.09.1997, Page 61
SKÍRNIR
DÝRLINGUR OKKAR ALLRA
335
athyglisverðri umræðu sem hann setur á svið í frásögu sinni
„Grasaferð“. Sögumaðurinn, þrettán ára drengur, fer með vísur
sem hann hefur „snúið úr dönsku“ á fornyrðislag. Stúlkan Hild-
ur, sem sjálf hefur þýtt úr þýsku kvæði eftir Schiller, segir: „[...]
þeim er ekki vel snúið, þú hefðir ekki átt að hafa fornyrðalagið".
Strákurinn segir að sér hefði tekist enn verr ef hann hefði fylgt
hætti frumkvæðisins. En Hildur segist halda að „leikinn maður
hefði getað haldið hvorutveggja, bragarhættinum og efninu. Þeg-
ar snúið er í annan bragarhátt, fær skáldskapurinn oftast nær ann-
an blæ, þó efnið sé reyndar hið sama; og víst er um það, að þetta
kvæði hefur dofnað".22 Hér á undan hefur hinu sama verið haldið
fram um þýðingar Jónasar sjálfs undir fornyrðislagi.
En ekki breyttust öll ferhend kvæði svo mjög þótt Jónas sneri
þeim á fornyrðislag; þessi forni háttur hentar mun betur til þýð-
inga á hinum lengri, ferhendu háttum Heines. Hrynjandin breyt-
ist ekki alltaf mikið þótt ásjónu kvæðis sé breytt. Spænska
rómansan hefur reglubundna hrynjandi, nokkuð þungstíga, og
hún hefur sama atkvæðafjölda og samskonar bragliði og fornyrð-
islag, þótt línuskipting sé önnur, en hún hefur raunar fastari
hrynjandi en íslenski hátturinn. Þetta má t.d. sjá í kvæðinu
„Lebensfahrt", sem Heine orti árið 1843 og skrifaði í albúmið hjá
H.C. Andersen sem var í heimsókn hjá honum í París:
Ein Lachen und Singen! Es blitzen und gaukeln
Die Sonnenlichter. Die Wellen schaukeln
Den lustigen Kahn. Ich sass darin
Mit lieben Freunden und leichtem Sinn.
Jónas kallar kvæðið „Kveðið í útlegð" og þýðir það á fornyrðis-
lag með ærnum ljóðstöfum. Þótt hrynjandin hjá honum sé býsna
ójöfn, svo sem löngum hefur tíðkast í þeim hætti, er hún í megin-
atriðum hin sama og í frumkvæðinu, þótt formið sé annað. Fyrsta
erindið er svona:
22 Jónas Hallgrímssom: Kvœði og sögur. „Grasaferð“. Reykjavík 1957. Tilvitnan-
ir af bls. 235-36.