Skírnir - 01.09.1997, Side 65

SKÍRNIR
DÝRLINGUR OKKAR ALLRA
339
getur kvæðið verið ágætur skáldskapur í þýðingunni en það er
fjarri fyrirmynd Heines. Jónasi tekst hinsvegar oftast vel að stilla
skrúðmælginni í hóf þegar hann heldur hætti Heines.
Gísli Brynjúlfsson fyrnir mál sitt manna mest í þýðingum sín-
um: „Der Júngling ist ubel dran“ verður „það hrellir ungan
beim“, „Und singt ein Lied dabei“ verður „og gelr við af mátt“.
Þegar upphafning ljóðmálsins helst í hendur við öflun ljóðstafa
og trúnað við formið og hrynjandina getur útkoman orðið býsna
þrútin. Lárus H. Bjarnason þýðir hið tilgerðarlausa orðalag: „Das
Regieren ist so schwer" og þá heitir það: „möru líkist stjórnar-
þraut“ (Neuer Frúhling 18). Bjarni frá Vogi þýðir ljóðlínuna:
„Ich hab auch nie ein Weib berúhret“ (og ég snerti aldrei konu)
bæði kennt og kliðað en líka ranglega: „og ginnti aldrei gullhlaðs
eyjar“ (Aus der Matratzengruft 12.). Orðaröð Heines er blátt
áfram og óflúruð og í mörgum kvæðum er beint ávarp á réttu og
sléttu talmáli, en íslenskum þýðendum hættir til að raska þessari
einföldu orðaröð eða jafnvel snúa henni öfugt eins og títt er í
hefðbundnum, íslenskum skáldskap. Hreint og beint talmál eins
og „Ich liebe dich“ verður „Þér ann ég æ“ í þýðingu Jónasar
Guðlaugssonar (Lyrisches Intermezzo 4). Og þegar Heine mælir
til elskunnar sinnar: „Und wenn du mich liebhast, Kindchen"
verður það í þýðingu Sigurjóns Friðjónssonar: „Ef vænt um mig
þykir þér, væna“ (Lyrisches Intermezzo 2). Varla mun nokkur
tala svona til hennar vænu sinnar og í kvæðum Heines talar mæl-
andinn jafnan eðlilegt mál. í kvæðinu „Donna Clara“ segir ridd-
arinn þrisvar sinnum: „Aber sage mir, Geliebte“; Matthías
Jochumsson hefur þetta öllu fjölbreyttara í þýðingu sinni: „Heyr
mig, svanni, svási, ljúfi“, „Heyrðu, inn mér yndissvanni“ og
„Svara mér nú sætan ljúfa“.
í kvæðum Heines um ástamál ýmiskonar er sífellt verið að
ávarpa konur og ræður skáldið yfir allfjölbreyttu safni ávarps-
orða í þessu skyni; eitt þeirra er Geliebte eins og í „Donna Clara“
og ennfremur: Liebchen, Herzliebchen, Herzallerliebste, Viel-
geliebte, meine Holde, mein sússes Lieb, Kindchen, Schatz
o.s.frv. Sum þessara orða eru býsna mærðarleg og tilfinningasöm.
íslenskir þýðendur eiga stundum erfitt með að láta þetta hljóma