Skírnir - 01.09.1997, Side 82

356
EYSTEINN ÞORVALDSSON
SKÍRNIR
eru kvæði hans gjörólík kvæðum Heines. Kvæði Jónasar eru ang-
urblíð, þunglyndisleg og tilfinningasöm en aldrei kaldhæðin eða
hvöss. Jónas þýddi sex kvæði eftir Heine og þau eru öll af hinu
blíðlegra tagi; nóg er af slíkum kvæðum hjá Heine þótt oft sé þar
einnig grunnt á háðinu. Aðrir yrkja ekki einungis undir Heine-
háttum, heldur beita þeir einnig kaldhæðni og svipuðum hugblæ
og Heine. Meðal þeirra er bróðir Jónasar, Kristján Guðlaugsson;
hann semur sig í nokkrum kvæðum að skapferli og tjáningarmáta
Heines, ekki síður en bragarháttum hans.43 Davíð Stefánsson nýt-
ir Heineháttinn talsvert, m.a. í átta kvæðum í Svörtum fjöðrum,
og fellur hann vel að hinum orðlipru tilfinningakvæðum hans.
Hugblær Heines er að öðru leyti víðs fjarri. Hátturinn er líka á
tveimur æskukvæðum Magnúsar Asgeirssonar í Síðkveldi 1923
og í fjórum af ljóðabókum Jóhannesar úr Kötlum 1932-1964.
Þrjú af kvæðum Tómasar Guðmundssonar eru ort undir Heine-
hætti, þar á meðal myndasögubálkurinn „Mjallhvít". Tvö af
þekktustu kvæðum Jóhanns Sigurjónssonar í anda symbólisma
eru ort undir þessum hætti: „Heimþrá“ og „Odysseifur hinn
nýi“. Einnig nokkur þeirra kvæða sem Jóhann orti á dönsku, og
eitt hinna dönsku kvæða hans er reyndar undir hætti spönsku
rómönsunnar, „Tör du ikke, lille Hjerte“. Það ber keim af
geðslagi Heines; þriðja og síðasta erindið hljóðar svo:
Tör du ikke, lille hjerte?
Har du noget stort at miste?
Hvis du engang danser livet.
Kan du siden, hjerte, briste!
Heinehátturinn lifir góðu lífi áfram öldina, til dæmis á kvæðum
eftir Ólaf Jóhann Sigurðsson, Stefán Hörð Grímsson, Einar
Braga, Matthías Jóhannessen og Hannes Pétursson.
Tvö íslensk skáld á tuttugustu öld eiga það sameiginlegt öðr-
um fremur að mörg ljóð þeirra sverja sig í ætt Heines, ekki ein-
ungis í brag, heldur einnig í stíl og hugarfari, þótt skáldin virðist
að mörgu leyti ólík.
43 Sjá ljóðabók hans sem heitir Skuggar og kom út 1927.