Skírnir - 01.09.1997, Side 132

406
DAVÍÐ ERLINGSSON
SKÍRNIR
réttra laga. Þá rís sami maður upp, varpar nokkuð svo hettinum
og svarar með málshættinum: „Snæliga snuggir sveinar, qvóðu
Finnar, áttu andra fala“. I þriðju ræðu sinni ætlar Sigurður ekki
að draga fjöður um skörulegt konungs erindi, þótt lendu menn-
irnir sem honum voru þarna til halds og trausts bæðu hann að
mæla vægilega og segðu að honum mundi reynast maðurinn
„afarúðigr“; hann „var reiðuligr, varpar veslinu er hann hafði yfir
sér, blátt at lit. Hann var undir í rauðum skarlaz kyrtli", flytur nú
málið með fullri hörku og beinir sök til Sveinka með nafni fyrir
að sitja yfir hlut konungs. Segir hann Sveinka betra nú en síðar að
snúa áleiðis sínu máli með sóma og bíða eigi hneisunnar með
þrjózku sinni.
„Þá ríss Sveinki upp ok kastar hettinum á bak sér aptr“ og
heldur þá skammaræðu sem maður ætti ekki að neita sér um að
lesa:
„Putt“ sagði hann. „Skömm hunda, skitu refar í brunn karls. Heyr á firn,
ermlauss maðr ok af bakskyrtan, hvat boðar þú mér af löndum. Sendir
voru fyrr þessa orendis ,ii. menn þér skyldir, Sigurðr ullband het annarr
en annarr var Gilli bakrauf, átti verra nafn en aðrir menn. Vóru nótt í
húsi ok stálu hvars kvómu. Hvat boðar þú oss af löndum, ok var minna
karp þitt meðan Hákon konungr fóstri minn lifði, er þú vart svá hræddr
ef þú vart á leið hans sem mús í skreppu. Vartu svá hulðr fötum sem
hundr á skipi. Var þér svá troðit í kýl sem korni í belg. Vartu svá eltr af
óðulum sem arðsgeldingr ór stóði. Attir þú einn veg andar rúm sem otr í
kelpu. Hvatta! Láttu góðra gjalda vert ef þú komz með fjörvi á braut.
Ok stöndum upp nú, segir hann, ok at þeim“.
Svo mæltist þeim afarúðuga manni, og komst Sigurður nauðlega
með fjörvi á braut.
Ræðuskipti konungsmannsins og Sveinka í þremur atrennum
geyma án efa margt forvitnilegt og sumt af því ekki skilið enn
(svo sem er um orð og athafnir refsins í fyrsta málshættinum), en
slík atriði mega ekki verða að viðfangsefni hér.1 Það er nokkuð
1 Textinn hér var tekinn efdr handritinu Morkinskinnu. Annarrar kvíslar og, £
því atriði sem okkur varðar hér, aflagaður er textinn í Fríssbók (útg. Ungers
1871, bls. 266: „[...] Sigurðr ullbelgr [(hér gert að ávarpi)]. Het annarr Gilli
bakrauf. enn annarr verra nafni [...]“ o. s. frv.) og á sama veg texti Huldu-