Skírnir - 01.09.1997, Síða 207

SKÍRNIR
TUNGUMÁLAKENNSLA Á ÍSLANDI
481
Meðallíkur á réttu svari hjá hollensku ungmennunum voru 74% á
meðan þær voru 58% hjá Islendingunum.1 Þannig gefur könnun-
in vísbendingu um ástandið. Við þurfum að bæta tungumála-
kennslu stórlega og getum ekki endalaust kyngt lélegum vitnis-
burði án þess að grípa til aðgerða. Eg tel ekki að skortur á
kennsluefni standi tungumálakennslu sérstaklega fyrir þrifum
heldur þurfi að endurskoða uppbyggingu námsins. Hefja ætti
tungumálakennslu fyrr en nú er gert og halda henni áfram lengur.
Ekki verður hjá því komist að gera tungumálakunnáttu að
sjálfsögðum hluta langskólanáms rétt eins og nú tíðkast í mörg-
um erlendum háskólum sem hafa lagað sig að breyttum aðstæð-
um. Tungumálakunnátta er þess eðlis að hún minnkar sé henni
ekki haldið við. Ekki nægir lengur að kenna tungumál í fram-
haldsskólum og láta staðar numið þar. Þá er hætt við að kunnátta
og leikni nemenda fari í súginn eins og raunin er með dönsku-
kunnáttuna. Stúdentspróf í dönsku taka flestir nemendur eftir
tveggja ára nám í framhaldsskóla og eru því í tvö ár dönskulausir
í menntaskóla áður en háskólakennarar fara að gera kröfur um að
þeir lesi bækur og greinar á dönsku og óskapast svo yfir því að
þeir kunni ekki neitt í málinu. Skyldi engan undra! Svona nokk-
uð á ekki að henda og ættu menntaskóla- og háskólakennarar að
sameinast um að kippa þessu í lag.
íslensk börn hefja tungumálanám allt of seint. Reyndar er
hinn rétti aldur til að hefja tungumálanám það sem hvað mest er
deilt um meðal sérfræðinga í tungumálanámi. Ekki hefur verið
hægt að sanna vísindalega hvert sambandið er milli aldurs og
námsgetu. Einkum er óhægt um vik þar sem ekki hefur verið sýnt
hvað gerist í máltöku erlendra tungumála á vissum þroskaskeið-
um einstaklingsins.2 Þó er ljóst að ung börn eiga auðveldara en
fullorðnir með að nema ný hljóðkerfi þrátt fyrir að þeir síðar-
nefndu búi yfir meiri vitsmunaþroska og æfingu í því að læra.
Ungum börnum er jafnframt eðlilegt að líta á tungumál sem leik
eða tæki til leiks. Þau gera sér ekki grein fyrir því að þau eru að
1 Skilningspróf í ensku vii Háskóla Islands. Háskóli Islands, Stofnun í erlend-
um tungumálum 1996, bls. 7-9.
2 H.H. Stern, Fundamental Concepts of Language Teaching. Oxford 1984, bls.
360-67.