Skírnir - 01.09.1997, Page 208
482
MARGRÉT JÓNSDÓTTIR
SKÍRNIR
nema nýtt málkerfi og hrífast af því sem að þeim er rétt. Þegar ís-
lensk börn hefja tungumálanám ellefu ára eru þau orðin feimin
við að bera vitlaust fram, öll hugsun þeirra er bóklegri ef svo má
að orði komast og þar að auki eru þau orðin meðvituð um að þau
kunni ekki ensku þó að þau geti sagt eitt og annað. Þannig þora
þau síður að láta vaða það litla sem þau kunna.
Heyrt hef ég þau rök að íslenskan sé svo erfitt tungumál, að
ekki megi ringla máltöku og málþroska barna með erlendu
tungumáli of snemma. Þessu er ég ekki sammála, enda miða ég
við að tungumálanám fyrstu árin sé ekki bóklegt heldur aðallega
munnlegt og byggi á leikjum, hlustunar- og talæfingum sem
skírskoti til raunveruleika og áhugamála barnanna, en ekki sagn-
beygingum, stigbreytingu og hljóðfræði. Heppilegast væri að
byrja tungumálakennslu við 7-9 ára aldur og leitast við að nýta
brennandi áhuga barna á öðrum málum sem er til staðar við upp-
haf skólagöngu. Tækifærið er notað til að fræða börnin um hinn
stóra heim, siði og venjur annarra barna og læra söngva þeirra og
leiki á viðkomandi tungumáli. Með þessu móti er ekki hætta á að
trufla viðkvæmt lestrarnám barnanna í eigin tungumáli. Mér er
ljóst að kennsla af þessu tagi gerir miklar kröfur til kennara,
nokkuð sem erfitt er að gera miðað við þá menntun sem verðandi
tungumálakennarar á grunnskólastigi fá. Kennaranemar sem velja
sér dönsku eða ensku sem sérgrein fá einungis sem svarar 11 ein-
ingum í sérgrein sinni. Það er ekki námsefni einnar annar og er
býsna mikið lagt á nýútskrifaða kennara að leggja upp með svo
lítið vegarnesti, lág laun, mikið vinnuálag og fá tækifæri til endur-
menntunar. Það ætti að vera sjálfsagður hlutur að styrkja tungu-
málakennara á öllum skólastigum til utanlandsferða í það minnsta
annað hvert ár. Þannig viðhelst lifandi og smitandi áhugi á menn-
ingu viðkomandi landa, en steingervist ekki í málfræðistagl, fjar-
lægar endurminningar frá námsárunum og segulbandsupptökur
með tilgerðarlegum samtölum.
Sömuleiðis á að vera sjálfsagt að senda tungumálanema við
Háskóla Islands til viðkomandi landa yfir sumartímann. Þannig
fá þeir tækifæri til að anda að sér menningu þessara landa og æfa
sig í málinu. Við myndum tæpast treysta starfsmenntunarlausum
lækni til að búa um sár okkar. Það sama á við um tungumálanám-