Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Síða 57

Sérkenni kristindómsins
Heiminum verður best lýst ... sem eintómri hugsun, hugsun þess, sem vér
verðum að kalla stærðfróðan huga, af því vér höfum ekki betra orð yfir
það”. Eining alheimsins lýsir yfir því að þessi hugur er sjálfum sér
samkvæmur”. Heimurinn er farinn að verða líkari voldugri hugsun en
voldugri vél” (James Jeans: The mysterious Universe, bls. 136, 140, 148,
cit. Hedlam, bls. 215). „í upphafi var andinn og ekkert annað ” (Stranger,
The Outline of Wireless, London 1932, bls. 217). „í trú minni á Guð,
sem allir hlutir eru komnir undir, er ég sannarlega ekki einn. Ég vildi
gjarna ekki standa einn í því að tengja við þessa trú, og allt sem í henni
felst, þá skýlausu og hreinskilnu játningu náttúrufræðilegrar skýringar á
heiminum, sem þróun veitir” (Loyd Morgan: Emergent Evolution,
London 1927, bls. 299, cit. Headlam, bls. 217).
Það er að vísu ljóst, að sú heimsmynd, sem vísindin bregða upp fyrir
oss, getur aldrei sannað né heldur fyllilega leitt til hinnar kristnu
guðshugmyndar. „Náttúruþekkingin fer yfirleitt ekki út fyrir svið hins
skynjanlega, og getur líka hvorki né vill fara út fyrir svið þess, þar sem
trúin er sér þess meðvitandi að þekkja hið algjöra sjálft, þótt aðeins sé að
vísu í líkingum mannlegra hugmynda” (Titius, 811). „Kristileg
heimsskoðun, sem ekki rennur út í tvíhyggju, en heldur sér á sama stígi
og hin trúarlega skoðun Jesú, getur haft fullan skilning á og kunnað að
meta til fulls það vísindalega starf, sem leitast við að skilja fyrirbrigði
heimsins í innbyrðis, lögbundnu orsakasamhengi. Hún setur þeirri
starfsemi engar skorður vegna sinna meginreglna. En hún er að vísu
fastbundin þeirri sannfæringu, að þetta starf eitt út af fyrir sig leiði
aðeins tíl afstæðs skilnings á nokkrum hluta heimsins, að aftur á mótí fáist
fullnægjandi skilningur á öllum hinum raunverulega heimi aðeins þá,
þegar menn hugsa sér heiminn skapaðan og honum haldið við af hinum
himneska föður, tíl þess að ná takmarki ríkis hans”, (Wendt bls. 158n). Ef
að skilningur kristínna manna á niðurstöðum efnisvísindanna getur leitt tíl
þess, að þeir sjái, að í þeim er ekkert það, sem hrundið getur hinni
kristilegu heimsskoðun, að heimurinn sé Guðs heimur og verksvið vilja
hans, þá er rutt úr vegi slæmum þröskuldi fyrir heilsteyptri heimsskoðun
og guðstrú nútímamannsins. Hér að framan hafa verið rakin nokkur drög
til þess skilnings, en í næstu grein mun verða rætt eitt vandamál, er þetta
efni snertír: hin svo nefndu kraftaverk.
3) Kraftaverk
Eitt af því, sem vekur athygli manns við lestur guðspjallanna, eru
frásögurnar um kraftaverk Jesú. Þær mæta oss nær í hverjum kapítula,
og margar í sumum. Einnig er þeirra getíð í frumkristninni, sérstaklega í
Postulasögunni. Eru þau nefnd bæði kraftaverk (dynamis, Mk. 6,2) undur
(teras) og tákn (semeion Post. 2,43). Öllum þessum verkum er það
sameiginlegt, að þau gerast fyrir utan hið venjulega reynslusvið manna.
Þau eru því undur, og eru talin tákn um sérstakan, guðlegan kraft. En
55