Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Page 172

Bjöm Magnússon
leiðinlegt né fjarri hugarefnum manna. En hið besta efni má ónýta með
daufri, tilbreytingarlausri og svæfandi framsetningu. Með því að tengja
boðskapinn við þau svið hins daglega lífs, sem áheyrendunum eru kunn
og hugstæð, er hægt að gera háleitt efni aðgengilegt hverjum og einum og
vekja áhuga fyrir því, án þess þó að gera það hversdagslegt, því ekki má
slíkt gerast af smekkleysi. Prédikarinn þarf að vera fjölfróður um hvers
kyns vísindi, „ekki til þess að láta þau þvælast fyrir sér, heldur til að
hagnýta þau í sambandi við hið eina nauðsynlega” (Gladden, bls. 117).
Þannig geta öll svið lífsins komið til meðferðar af prédikunarstólnum, og
eiga að koma til meðferðar, til þess að varpa ljósi kristindómsins yfir
lausn þeirra vandamála, sem hver tími á við að glíma. Kristindómnum er
ekkert mannlegt óviðkomandi, og ef prédikarar hans fara eftir því, þá
munu ekki heldur prédikanir þeirra verða óviðkomandi neinu mannlegu.
„Atvinnumálin, frá öllum sínum siðfræðilegu sjónarmiðum; vandamál
fátæktar og örbirgðar; meðferð glæpastétta; heilbrigðismálin, sérstaklega
með tilliti til velferðar þess fólks, sem lifir í skuggahverfum;
uppeldismálin, með sérstöku tilliti til áhrifa uppeldis á skapgerðina;
afskipti héraðsstjórna af opinberu velsæmi; siðferðileg áhrif stjórnmála-
aðferða og ráðstafana, — öll slík mál sem þessi munu vekja heitan áhuga
hugsandi manna og kvenna, ef þau eru rædd af skynsemd og hófstillingu”
(Gladden, bls. 122). Þessi orð sýna lítið brot af því, sem til greina getur
komið að kristindómsboðunin taki til meðferðar, og heimfæri hugsjón
Krists til; á einum stað er þetta aðkallandi, á öðrum stað annað.
Prédikunin þarf að taka á hinum lifandi málum fólksins, og kenna því að
láta hina æðstu þekkingu og hið innra líf frá Guði verka út í hin
sundurleitustu viðhorf daglega lífsins, „hún verður að leitast við að fylgja
kröfunum fram í einstökum atvikum hins daglega lífs, til að mæta öllum
undanfærslunum, hinum furðulega skorti á samræmi í lífi einstaklinga og
samfélags, á áhrifaríkan hátt” (Schian, Theologie, bls. 218).
Þetta verður einnig til að gefa ræðunni áhrif. En til þess stuðlar
ennfremur flutningur hennar, viðeigandi áherslur, lifandi hrifning sjálfs
ræðumannsins, sem hrífur söfnuðinn með sér, en umfram allt: persóna
þess, er talar. Hann verður að vera maður til að bera uppi það, sem hann
segir, ef ekki með yfirburðum í trú og siðgæði, — sem vissulega er
ómissandi — þá a.m.k. í auðmýkt og hreinskilni. Prédikarinn má ekki
setja sig í sess hins stranga dómara gagnvart söfnuði sínum, nema hann
hafi sérstakan persónuleika til þess. Söfnuðurinn verður að finna, að
prédikarinn sé hreinskilinn, sannur og heill í starfi sínu. Annað spillir
áhrifum hinnar bestu prédikunar, og eru dæmi þess deginum ljósari, og
ónýtir að mestu aðra góða hæfileika.
b) Bama- og unglingafræðsla
Hin grundvallandi boðun kristindómsins í kristnum löndum er kristin-
dómskennsla barna og unglinga. Með ungbarnaskírninni eru börnin tekin
í félag kristinnna manna þegar í fyrstu bemsku, og með því tekur kirkjan
170