Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2015, Blaðsíða 124

123
(17) Marion hafði ekki orðið neins slíks áskynja, sá engan sem sat einn í
bifreið eða stóð undir ljósastaur í síðum frakka með hatt og reykti.
Tók ekki eftir neinum sem gekk reglulega fram og aftur götuna.
(Ai:226)
Í þessum dæmum er persónubeygða sögnin feitletruð til að vekja athygli
á ósagða frumlaginu en það er ýmist fremst (i) í nýrri málsgrein eða (ii) í
setningu sem er tengd við undanfarandi setningu, eins og í dæmum (16)
og (17): (i) Tók í stað Hann tók og (ii) stakk í stað hann stakk, setti í stað
hann setti, lyfti í stað hann lyfti og sá í stað hann sá. Núllfrumlög koma víða
fyrir í textanum og falla vel að knöppum stíl höfundar en þau virðast ekki
vera sérstaklega notuð til að forðast kynbeygð persónufornöfn sem vísa til
Marion Briem.
3.3 Líkamshlutar
Ein leið til að leyna kyni persónu er að tala um líkama eða líkamshluta
hennar fremur en persónuna sjálfa. Eins og Livia (2001:65-66) bendir á
er þá talað um líkamshlutana án eignarfallseinkunnar (eins og hans eða
hennar) og þar með eins og þeir séu sjálfstæðar einingar sem eru ekki hluti
af heilum líkama. Þessi aðferð er notuð nokkrum sinnum í Einvíginu þegar
fjallað er um æsku Marion Briem, einkum þó berklaveikina og dvölina á
hælinu í Kolding:
(18) Marion lá fyrir þegar læknirinn kom inn í baðstofuna og tók hlust-
unarpípu upp úr tösku sinni. Hann hlustaði Marion vandlega meðan
barnið andaði að og frá eins og læknirinn skipaði. Hann bankaði í
litla líkamann, á bakið og fram á brjóstið, bað Marion að hósta og
hósta aftur. (Ai:31)
(19) – Þá er það komið, sagði læknirinn og dró nálina varlega úr grönn-
um búknum. (Ai:118)
(20) Marion fékk óvænta heimsókn fyrstu nóttina á Koldinghælinu. Hún
varð til þess að draga úr einsemdinni sem þegar var byrjuð að grafa
um sig í sýktu brjóstinu. (Ai:116)
dæmið í (18) er athyglisvert þar sem nafnliðurinn barnið er fyrst notaður
til að vísa í Marion (sbr. umræðuna í 3.2 hér að ofan) en því næst er talað
um litla líkamann og þá er einnig átt við Marion. Önnur málsgreinin í (18)
MÁL OG KyNÓViSSA Í ÍSLENSKU