Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1994, Side 172

170
MULAÞING
Ræningjalágum, sem venjulega eru kallaðar Lágar og skiptast í Ytri- og
Innrilág. Upp af brekkum fyrir innan Hvannavelli eru Kinnar eða Kinna-
hjalli, og fyrir ofan Kinnar eru Kinnabrúnir og ofar Hrossahjalli. Utan
við Stóralæk er Stekkjartún, sem nær út að Hvannavallahjalla, en hann
er ofan Bugahlíðar. Hvannavallahjalli nær út að Bugum. Bugar og
Bugahlíð er mikil lægð út og niður af Öxlum milli Múladals og Hofs-
dals. Bugahlíð nær út með Bugum fyrir ofan Hóla. Axlir eru út af
Hrossatindum og mikið hærri en Bugar. Axlir ná inn að Stóragili og nær
gilið upp í hjallann. Innri barmur Stóragils er mikið hærri en sá ytri, og
eru rákir í hamrana upp af Stóragili, þar sem farið er um, þegar farið er
út fyrir Stóragil af Hrossahjalla.
Landslagi er þannig háttað í þessum dölum, að í fjöllunum eru hjallar
sem hækka út eftir. Frá Bótarfossi í Geithellaá utan við Bætur, sem eru
innst í dölunum, er hjalli sem hækkar út eftir og út á Axlir og fyrir Axlir
inn og niður í Innri-Hofsbót. Sama er að segja frá Hvannavöllum út
Hvannavallahjalla út á Buga. Upp af Bótarfossi er Göngugjót í gegnum
hamrana, sem rísa hátt yfir Hrossahjalla. Göngugjótarbrúnir eða Foss-
brúnir ná frá Göngugjót og út undir Hrossatinda. Fjarlægð frá Hvanna-
völlum inn á Fossbrúnir er um 4 kílómetrar. Hamrar og skriður eru milli
Buga og Axla.
Kona Jóns Ingibjargarsonar, sem var fyrsti ábúandi á Hvannavöllum,
var Ragnheiður Kristjánsdóttir frá Geithellum. í manntalinu í febrúar
1841 voru 8 manns í heimilinu. Jón flytur með sitt fólk frá Hvannavöll-
um 1848.
Næsti ábúandi var Kristján Kristjánsson og kom frá Hærukollsnesi.
Kona hans var Guðrún Ólafsdóttir. Þau hafa 6 manns í heimili það ár.
Þau búa á Hvannavöllum í þrjú ár, búa þar 1848 til 1851. Þegar
mæðgumar, sem brátt segir frá, komu úr Víðidal, voru þau á Hvanna-
völlum.
Þriðji ábúandi kom í Hvannavelli 1851. Það voru Ámi Markússon og
kona hans Sigríður Antoníusardóttir og komu frá Hálsi við Hamarsfjörð.
Sex manns voru fyrsta árið á heimilinu. Árni dó 20. maí 1866. Ekkjan
og heimilisfók flytur burt um vorið.
Sama ár flytur Sigfús Jónsson frá Kleif í Breiðdal á Hvannavelli. Hann
kom frá Ytri-Kleif og hafði búið þar í eitt ár. Kona Sigfúsar var Ragn-
hildur Jónsdóttir frá Skálafellsseli í Suðursveit. Hún kom í sóknina 1854
í Flugustaði. Fimm manns í heimili, þegar þau flytja. Þau búa á Hvanna-
völlum til 1883, þegar þau flytja í Víðidal.
Ólöf Nikulásdóttir var fædd 25/9 1806 á Breiðabólstað á Síðu. Dó