Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2001, Síða 80

Múlaþing
þama til tilbreytingar annað en að lesa, spila
og tefla. Þeir höfðu ekki einu sinni
útvarpstæki til þess að fylgjast með gangi
stríðsins. Þessir hermenn voru mjög ólíkir
hverjir öðrum enda voru sumir þeirra Skot-
ar sem lítið voru hrifnir af Englendingum,
nokkrir voru írskir en langflestir voru þeir
frá Yorkshire og fjöldinn af þeim kola-
námumenn. Annars voru þetta allra stétta
menn, gleraugnasalar, prentarar, stúdentar
og vísindamenn o.s.frv. Þarna ægði sem
sagt allra stétta mönnum saman. En það var
bæði fróðlegt og skemmtilegt að kynnast
þeim.
Var þýskum kafbáti sökkt í
Seyðisfirði?
Þriðjudagskvöldið 28. janúar 1942 og
aðfaranótt næsta dags eru mér mjög í minni.
Veður var stillt og bjart, fjöllin endurspegl-
uðust í spegilsléttum firðinum. Tunglið lýsti
upp land og sæ. Ofurlítið snjóföl var í
byggð og hiti við frostmark. Þetta var eitt
af þeim kyrru kvöldum Seyðisfjarðar sem
hann er þekktur fyrir.
Eg sat inni í stofu og hlustaði á útvarpið;
þá var mikið og almennt hlustað á útvarp,
einkum þó til sveita, og svo mun hafa verið
þetta kvöld. í dagskrárlok gekk eg út á
bæjarhlaðið, svona til að gá til veðurs og
njóta veðurblíðunnar.
Þegar eg kom út á hlaðið sá eg skip
nokkurt á firðinum skammt undan Hamars-
nefinu sem er nokkru innar í firðinum en
íbúðarhúsið heima. Skip þetta var ljóslaust
eins og algengt var á stríðsárunum. En það
sem vakti sérstaka athygli mína var lögun
skipsins.
Lit á skipi þessu sá eg ekki glöggt enda
reis það mjög lítið upp úr sjó. Hefur það þó
líklega verið grátt á litinn. Svona skip hafði
eg aldrei séð áður. Eg áttaði mig þó
fljótlega og sá að þetta var kafbátur. Eg
hafði séð myndir af þeim og þetta skip var
líkt þeim. Þetta hlaut að vera mjög stór
kafbátur því að lengd hans var mikil. Hann
var þama á lognkyrrum firðinum og sneri
frá austri til vesturs, út og inn á firðinum,
eins og við erum vanir að segja um það sem
hefur stefnu eftir legu fjarðanna.
Aður en meira verður sagt frá kafbátn-
um verður að geta nokkurs annars. Seyðis-
fjörður var stór flotastöð í seinni heims-
styrjöldinni. Kafbátagirðing lá þvert yfir
fjörðinn. Frá Eyrunum að sunnan og norður
til Selstaðavíkur. Girðing þessi var gerð úr
tundurduflum sem tengd voru saman með
stálneti. Þessa girðingu lögðu Bretar en
þegar Bandaríkjamenn tóku við af Bretum
var sagt að þeir hafi lagt aðra girðingu,
samhliða þeirri bresku. Hún mun hafa
verið aðeins utar eða frá Hamarsnefinu,
sem áður er getið, og yfir í Selstaðavíkina
norðan fjarðar. Hlið var á girðingunni, á að
giska 150 - 200 metra breitt. Var það sem
næst miðfjarðar. Hlið þetta var merkt með
flotduflum allstórum. En ljóslaus voru þau
þó að myrkur væri. Skammt utan við hliðið
var varðskip. Allir sem um hliðið fóru
þurftu að hafa samband við sjóliðsfor-
ingjana á varðskipinu. Þetta kom sér afar
illa fyrir vélbátaútgerðina á Eyrunum og
einnig í kaupstaðnum. Fiskibátar urðu að
hafa viss ljósmerki í mastri þegar þeir komu
úr róðri. Merki þetta var ákveðið af
herstjórninni og breytt til um það annað
slagið. Þetta torveldaði mjög sjósókn frá
Seyðisfirði enda mátti heita að hún legðist
að mestu niður á stríðsárunum. Svo var allt
morandi af tundurduflum sem voru á reki
bæði innan fjarðar og utan. Kom oft fyrir
að þau rak á land og sprungu. Var stórfurða
að ekki skyldi hljótast stórslys af.
Flestum rekduflunum var sökkt með
kúluskotum. Voru það aðallega Norðmenn
sem stunduðu þá atvinnu. Þeir voru þama á
78