Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2004, Side 112
110
Stjórnendur
Kennurunum liggur vel orð til stjórnenda
skólans og telja að hjá þeim eigi þeir hauka í
homi. Hins vegar séu þeir of hlaðnir störfum
og að það bitni á skólastarfinu. Vegna þess
hika kennarar við að leita til þeirra nema
nauðsyn beri til. Vinnuálagið á stjórnendum
tefur úrlausn mála sem eru að velkjast of
lengi og klárast jafnvel ekki. „Ég held að
þetta sé stærsta vandamál skólans,“ segir einn
kennaranna. Þeir láta í ljós þá skoðun að vegna
þessa mikla álags við rekstur og stjórnun geti
skólastjórarnir ekki sinnt „faglegum málum“.
Kennararnir segja að skólastjórnendur sjáist
ekki mikið á kennslusvæðinu. „Þeir mættu
vera sýnilegri,“ segja þeir. Þeir „mættu koma
og kynna sig,“ segir Inga því „það er ekkert
víst að börnin þekki þá“. En skólastjórarnir
eru „bara að drukkna í alls kyns málum,
agamálum og öðrum málum“ og þess vegna
sjást þeir lítið. „Þetta fólk er að sligast af
einhverri skrifstofuvinnu“. Kennarar segja að
stjómendur fylgist lítið með því sem þeir eru
að gera og líti ekki inn til þeirra í kennslu, en
vildu gjaman að þeir gerðu meira af því. Pétur
segir um það:
Það væri gott ef skólastjórnendur reyndu að leita
fregna og hafa meira samband við kennarana að
fyrra bragði. Eg held að það væri til mikilla bóta.
Það myndi skapa miklu nánari og persónulegri
tengsl og kennaranum myndi líða betur ef hann
finndi meiri stuðning frá stjómendum.
Kennararnir tala um að það vanti hvatningu og
hrós frá yfirmönnum fyrir það sem vel sé gert.
En það er ekki hægt að búast við uppörvun og
hvatningu ef stjórnendur komast ekki til að
fylgjast með því sem kennararnir eru að gera.
Kennararnir sögðu að vissulega fengju þeir að
heyra það einu sinni á ári að við þennan skóla
væru góðir og duglegir kennarar en það væri
ekki það sama og að fá persónulega hvatningu
eða viðurkenningarorð fyrir það sem þeir væru
að gera.
Um líðan kennara í starfl
Þreyta og jafnvel vonleysi kemur víða fram í
viðtölum við kennarana. Þeir segja þreytuna
vaxandi meðal allra starfsmanna skólans
og komi hún meðal annars fram í aukinni
umræðu um erfiða stöðu skólans, neikvæðum
viðhorfum í garð foreldra og skólahverfis, fleiri
veikindaforföllum starfsmanna og í umræðu
um að nú sé fólk búið að fá nóg. Sumir tala
um að fara í leyfi eða jafnvel hætta í starfi. Þá
gætir ákveðins vonleysis um að hægt verði að
ná fram breytingum til batnaðar.
Þegar kennarar hafa ítrekað leitað eftir
stuðningi eða hjálp fyrir einstaka nemendur
sem ekki fæst fyrr en seint og um síðir vekur
það vanmáttartilfinningu og jafnvel reiði.
Stundum þarf að bíða í heilt ár eftir slíkri
hjálp. „Það fer ofboðslega í taugarnar á mér“
segir einn kennaranna. Það tekur á að vita
um erfiðar aðstæður og líðan barns, en að
geta hvorki liðsinnt því né bætt úr á nokkurn
hátt er enn erfiðara. Þetta tekur „gífurlega
orku frá manni“, segir Jórunn og vandamálin
valda því „að maður getur ekki einbeitt sér
eins að kennslunni“. Harpa talar um kvíða:
„A haustin kemur alltaf fram kvíði. Hvað eru
komnir margir nemendur í bekkinn? Hvemig
eru þeir?“. Hún segir kvíðann koma vegna
þess hve það sé algengt að fá inn „nemendur
með vandamál". Einnig veldur það kvíða þegar
von er á nýju barni í bekkinn á miðjum vetri
samanber eftirfarandi orð: „Þá bara signir
maður sig því það er 90% öruggt að það er
einhver stórvandi sem fylgir því“.
Slakur árangur nemenda á samræmdum
prófum dregur kennarana niður. Niðurstöður
prófanna eru birtar opinberlega og kennarar
vita að margir munu meta skólann og störf
þeirra sjálfra út frá þeim. Við „sjáum og fáum
alls staðar að heyra að við séu niðri á botni,“
segir Gerður og „auðvitað fer illt umtal um
vinnustaðinn illa í mann“. Kennaramir finna
hvað róðurinn er þungur og hvað hefðbundið
skólanámið, sem er mest bóknám, skilar
mörgum nemendum þeirra litlu. Sumir hafa
efasemdir um áherslur skólans og velta því
fyrir sér hvort þeir séu á réttri leið. Sævar hefur
velt þessu mikið fyrir sér og hefur áhyggjur
af því sem honum finnst blasa við, sem er
Tímarit um menntarannsóknir, 1. árgangur 2004