Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2004, Blaðsíða 169

167
runninn ágreiningur þeirra um skipulag
námskrár.
Að gera eins og allir aðrir
Þar sem kennarar sjá þekkingu greinarinnar sem
staðlaða er auðvelt fyrir þá að bera námskrána
saman við það sem gerist annars staðar í
heiminum. Kennararnir fara reglulega inn á
Netið og skoða heimasíður annarra háskóla
erlendis. Þar skoða þeir námskeiðslýsingar
og staðfesta fyrir sjálfum sér að þeir séu
að gera svipað og aðrir í háskólagreininni.
Námskeiðslýsingar eru bornar saman og sömu
námsbækur nýttar í grunnnámskeiðum um
allan heim. Einn viðmælenda segir:
„Og ...maður fer á Netið og skoðar námskeiðs-
lýsingar. Eg meina ég er að nota sömu bók og
notuð er í flestum bandarískum háskólum .“
Stöðlun þekkingarinnar gerir það að verkum
að auðvelt er að finna erlendar náms-
bækur sem vega þungt í vali þekkingar
og skipulagi. I flestum viðtölunum náðu
kennaramir í kennslubækur til að sýna eða
útskýra viðfangsefnið og kennsluhætti sína.
Kennslubækurnar voru stórar og viðamiklar
og flestar þeirra bandarískar og þær gegna
lykilhlutverki í skipulagi námskeiða. Skipulag
námskeiða byggir mikið á því að finna góða
kennslubók og maður Jylgir henni nokkuð
vel. Þannig felst skipulag námskeiða meira
og minna í því að finna réttu bókina og
stundum er heppnin með kennurum. Aðspurður
um hvort það haft verið erfitt að skipuleggja
nýtt námskeið segir einn kennarinn:
„Það var mjög auðvelt að gera það því að...því að
...héma... það já bækumar em bara hreinlega til
...ég þurfti ekki að skipuleggja kúrsinn í sjálfu sér
neitt...það var bara að panta eina bók frá (erlendum
útgefenda) sem var akkúrat með efninu “
Þegar kennarinn er orðinn leiður og þreyttur
og langar til að brjóta upp hjá sér hefðina og
kennsluna þá getur verið nóg fyrir hann að
breyta um námsbók:
„Já, maður þarf kannski að velja kennslubókina,
maður svona róterar henni meira til fyrir sjálfan
sig líka þegar maður er orðinn þreyttur að kenna
alltaf eins...svo maður sofni bara ekki...“
Hugmyndir kennara um staðlað inntak til
þekkingar greinarinnar gildir þó fyrst og
fremst um grunnnámið og þegar kemur að
námskrárgerð í meistaranámi dugar ekki lengur
að velja góða kennslubók og þar telja kennarar
sig geta tekið og vilja taka mið af aðstæðum
og íslenskum raunveruleika. Fyrir vikið er
erfiðara fyrir kennara að finna kennsluefni við
hæft og oft finnst engin góð bók og kennarar
þurfa að finna efni annars staðar og ljósrita
fyrir nemendur. Þar gefst kennurum jafnframt
kostur á að nýta betur sérþekkingu sína og
jafnvel fyrri starfsreynslu í kennslu sinni.
Kennsluhættir
Fram hefur komið hér að ofan að kennaramir
eru nokkuð sammála um hið fræðilega inntak
verkfræðinnar og þá hæfni sem þeir telja að
rækta þurfi með nemendum. Nýlegar rannsóknir
á háskólakennslu sýna sterka samsvörun á
milli þekkingarfræðilegra hugmynda kennara
um námsgreinina og þess hvernig þeir telja
best að haga sinni kennslu (Martin og fleiri,
2000). Hvað hefur einkum áhrif á það hvernig
kennaramir fimm haga kennslu sinni?
Þrátt fyrir sameiginlega sýn á meginmarkmið
fræðigreinar virðast kennaramir vilja fara ólíkar
leiðir í kennslu sinni og búa yfir mismunandi
hugmyndum um nám og kennslu. Meðan
einn telur mikilvægast að nemendur skilji
meginhugtök eða gmnnhugtök greinarinnar sjá
aðrir fyrst og fremst hlutverk sitt sem kennara
felast í því að fá nemendur til að hugsa eins
og verkfræðingar. Sumir telja verkfræðina
einkum hagnýta en aðrir vilja leggja meiri
áherslu á vísindalegt gildi hennar (Guðrún
Geirsdóttir, 2003). Þannig setja starskenningar
kennara sinn blæ á kennsluhætti þrátt fyrir
staðlað inntak námskrár. Hvert sækja kennarar
hugmyndir sínar um kennslu? í viðtölum við
kennarana lögðu þeir einkum áherslu á áhrif
eigin námsreynslu, starfsreynslu sína svo og þá
reynslu sem þeir höfðu öðlast í kennslu.
í kennsluháttum virðast kennararnir
byggja mikið á eigin námsreynslu. Ingvar
Tímarit um menntarannsóknir, 1. árgangur 2004