Skagfirðingabók - 01.01.2002, Blaðsíða 156
SKAGFIRÐINGABÓK
gekk að eiga Guðlaugu systur Gísla þá um haustið. Svo mikið
er víst er að sú ákvörðun Hallgríms að sitja áfram á Bægisá
réðst ekki af því að blómgun væri í búi hans þar, því að þetta
var í miklum harðindum og enda sótti hann um Staðastað
1754 og um að fá eitthvert brauð sem væri betra en Bægisá
1757.38 Hallgrímur leit áreiðanlega svo á að með því að afsala
sér Hrafnagili gerði hann biskupnum verðandi greiða sem yrði
endurgoldinn, enda varð það, þótt það drægist lengur en hon-
um líkaði.
Hallgrímur afhenti Bægisá í hendur eftirmanni sínum, séra
Árna Tómassyni, árið 1768 og segir þá í úttektinni að Hall-
grímur hafi tekið við staðnum í mjög „sléttu standi“ en ekki
krafist tilhlýðilegs álags af vægð við sinn fátæka forvera; síðan
hafi hann byggt upp hús staðarins og bætt við þau og „að öllu
vel með höndlað staðinn", eftir því sem Sighvatur Grímsson
tekur upp úr úttektinni.39 Sighvatur bætir því síðan við að
Hallgrímur hafi byggt „kirkjuna á Bægisá mjög sterka og
vandaða, sem enn stóð 1850, þó lasin væri þá orðin, og lagði
henni til fallegan predikunarstól og vel sterkan, þar með altar-
isbrík og altari, allt sterkt og þokkalegt, sem enn var til 1850“.
Þrátt fyrir allar þessar framkvæmdir var Hallgrími gert að
greiða álag með staðnum, 1 hundrað og 30 álnir, „sem útlagð-
ist þar mest í úthýsum og eitt hús lítið gaf síra Hallgrímur
staðnum".40 Er auðsætt af þessu að Hallgrímur byrjaði búskap
og staðarforráð af mikilli atorku en gerðist makráðari þegar frá
leið.
Grenjaðarstaður var tekjumesta brauð norðanlands. Þar sat
um þessar mundir einn helsti hefðarklerkur landsins, Björn
Magnússon, dóttursonur Jóns Vigfússonar Hólabiskups (1685-90)
og sonarsonur Björns sýslumanns á Espihóli Pálssonar, Guð-
brandssonar biskups. Laufás við Eyjafjörð var annað afar eftir-
sóknarvert brauð og þar sat sem vænta mátti annar hefðar-
klerkur, stórættaður en að vísu fátækur, Jón Vídalín, dóttur-
sonur Steins biskups en sonarsonur Páls Vídalíns lögmanns og
154