Orð og tunga - 01.06.2017, Blaðsíða 136

126 Orð og tunga
1867-05-16, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-05-21, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-06-10, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-06-16, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-09-22, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-10-05, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-10-28, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
1867-12-12, Leirá, til Gísla Brynjúlfssonar, Det kongelige bibliotek, Køben-
havn, NKS 3263 4to
1867-12-13a, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í ís lensk-
um fræðum, NKS 3010 4to
1867-12-13b, Leirá, til Páls Hjaltalín, Þjóðskjalasafn Íslands, Sýsluskjalasafn.
Borg. Mýr. ED2/8. Dánarbú Borgarfjarðarsýslu 1868, örk 1, bl. 296
1868-01-11, Leirá, til Jóns Árnasonar, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, NKS 3010 4to
Lykilorð
málbreyting, breytileiki í máli, málstöðlun, málfyrning, málfyrirmyndir
Keywords
language change, linguistic variation, language standardization, linguistic archaism,
language models
Abstract
The current linguistic standard for Icelandic arose in the 19th century amidst rising
romantic nationalism in Iceland and demands for independence from Danish rule.
The architects of this standard, many of whom were Icelandic university students
in Copenhagen, looked to the medieval Icelandic literature—the sagas—for linguis-
tic ideals. This retrospective standard was propagated through the Icelandic Latin
School, at Bessastaðir/Reykjavik, the only institution of higher education in Iceland
at the time, and, especially in the second half of the century, through grammars and
in printed books, journals, and newspapers. The emerging linguistic standard thus
became visible through its application in printed materials in the public sphere.
The fi rst modern novel printed in Icelandic, Jón Thoroddsen’s Piltur og stúlka
tunga_19.indb 126 5.6.2017 20:27:52