Saga - 2010, Page 70

liðnum árum innan bóksögu og handritafræða og fjalla um hina
flóknu umgjörð textamiðlunar; annars vegar skýringarmódel
banda ríska menningarsagnfræðingsins Robert Darnton um rásir
miðlunar (e. the communication circuit) og hins vegar handritafylki
(e. manu script matrix) bandaríska miðaldafræðingsins Stephen
Nichols.26
Með útgáfu bókar Peters Beal, In Praise of Scribes: Manuscripts and
their Makers in Seventeenth-Century England árið 1998 — aldar fjórð -
ungi eftir að hann hóf að vinna að handritaskrá enskra bókmennta
— má segja að ákveðnum hring hafi verið lokað.27 Þau skörpu skil
sem dregin höfðu verið milli tímaskeiðs handritamenningar (mið -
aldir) og prentmenningar (árnýöld og nýöld) höfðu þannig verið
rækilega véfengd undir lok 20. aldar um leið og þeir þættir bók-
menntasögunnar sem fjalla um miðlun og neyslu texta eftir óform -
legum brautum fengu meiri athygli fræðimanna á ýms um sviðum
og í ýmsum löndum.
Bókmenning á jaðrinum:
Handritamenning kvenna og hinn félagslegi höfundur
Sú kynslóð fræðimanna sem mótaði rannsóknir á handritamenn-
ingu eftir prentvæðingu í englandi átti ýmislegt sameiginlegt. Þótt
ný lönd væru brotin með rannsóknum og skráningum á handrit-
um eftir lok miðalda fór hvort tveggja fram innan ramma mjög
hefð bund innar bókmenntasögu þar sem viðfangsefnin voru gjarn-
an kanoníseruð skáld endurreisnaraldar og þekktar sögupersónur
úr efri stéttum ensks samfélags 17. aldar. Með annarri kynslóð
fræðimanna í hinum enskumælandi heimi sem stundaði rann-
sóknir af þessu tagi komu hins vegar nýjar áherslur og víðara sjón-
arhorn. eitt frjóasta svið handritarannsókna í þeim heimi síðasta
rúman áratug hafa verið rannsóknir á þátttöku kvenna í bókmenn-
ingu nýaldar, sem neytendur og framleiðendur texta.28 Grund -
davíð ólafsson70
26 Sjá Robert Darnton, „What is the History of Books?“, Dædalus 111 (1982), bls.
65–83. — Stephen Nichols, „Philology in a Manuscript Culture“, Speculum 65
(1990), bls. 1–10.
27 Peter Beal, In Praise of Scribes: Manuscripts and their Makers in Seventeenth-
Century England (oxford: oxford University Press 1998), bls. v.
28 Sjá t.d. Victoria Burke, „Women and early Seventeenth-Century Manuscript
Culture: Four Miscellanies“, The Seventeenth Century 12 (1997), bls. 135–150. —
Saga vor 2010 — NOTA (9.5.)_Saga haust 2004 - NOTA 11.5.2010 12:53 Page 70