Saga - 2010, Side 167

ef við lítum á niðurstöðuna fyrst er augljóslega erfitt að halda því
fram að hún sé nauðsynleg afleiðing forsendunnar. Leiðtogum
komm únistaflokksins gæti til dæmis hafa skjátlast um viðbrögð
kominterns, þeir gætu hafa litið svo á að komintern hlyti að styðja
tillögu um að leggja flokkinn niður og stofna nýjan. Minnisblaðið
mætti þá túlka svo að komintern myndi í framhaldi af því snúast
gegn flokksstofnuninni, en annaðhvort hefði ekkert verið gert í mál-
inu, af einhverjum ástæðum, eða að fyrir einhver mistök hefði
íslensku kommúnistunum ekki borist leiðrétting á stefnu þeirra. Það
mætti vissulega fara betur í þessa hlið málsins og velta fyrir sér öll-
um mögulegum og ómögulegum ástæðum þess að íslensku komm-
únistarnir gætu hafa gert eitthvað sem komintern vildi ekki að þeir
gerðu. Þór hefur því í þessum skilningi rangt fyrir sér um að Íslend-
ingarnir hefðu ekki getað gert eitthvað sem komintern var á móti.
en þetta er ekki aðalatriðið.
Forsendan skiptir mestu máli í þessu sambandi: er óhugsandi að
kFÍ hafi tekið ákvörðun um að leggja flokkinn niður og stofna
Sósíalistaflokkinn án stuðnings kominterns og í raun gegn vilja
sambandsins? Ég hef haldið því fram að þetta sé ekki óhugsandi og
sé raunar það sem virðist hafa gerst þegar Sósíalistaflokkurinn var
stofnaður. Í upphaflegri grein minni sýndi ég að hægt væri að átta
sig á því hvernig slík ákvörðun væri möguleg með því að skoða
vandlega samskipti kominterns og Íslendinganna árin á undan,
einkum samræður á milli fulltrúa kFÍ og kominternforystunnar í
Moskvu. Ég hélt því einnig fram að þessi niðurstaða mín breytti
ekki því að forysta íslenska kommúnistaflokksins hefði lotið ákvörð -
unarvaldi kominterns eins og aðrir aðildarflokkar, þótt með stofn-
un Sósíalistaflokksins hefði verið gengið lengra en komintern var
tilbúið til að leyfa. Þór hefur mótmælt niðurstöðu minni á grund-
velli skilnings síns á sambandi kominterns og aðildarflokka. en
gallinn við rök hans er mjög einfaldur: Þau stangast á við heimildir,
einkum og sér í lagi minnisblað Florins. Til að ljúka þessari ritdeilu
ætla ég því að fara vandlega í gegnum minnisblaðið til að sýna
hvernig af því má leiða að forsenda Þórs er röng.
Minnisblað Florins
Minnisblað Florins skiptist í þrjá hluta, og birti ég það hér í heild
sinni. Þegar rýnt er vandlega í það má sjá að það er tillaga hans um
viðbrögð við rangri ákvörðun aðildarflokks. Minnisblaðið sjálft
nokkur orð um ályktanir … 167
Saga vor 2010 — NOTA (9.5.)_Saga haust 2004 - NOTA 11.5.2010 12:53 Page 167