Saga - 2010, Side 243

bókina Sagnfræði á 20. öld munu kannast við efnistökin: Bækurnar tvær
spanna nokkurn veginn sama tímabil og í nýju bókinni er sama þrískipt-
ingin og í þeirri eldri, þ.e. höfundarnir leggja áherslu á að draga fram í dags-
ljósið tvenn meiriháttar umskipti, annars vegar þá „þrengingu“ sem varð á
sagnarituninni á 19. öld, einkum með þjóðernisvæðingu hennar, og hins
vegar þá fræðilegu „útvíkkun“ sem einkennt hefur tímabilið eftir síðari
heimsstyrjöld, þegar sífellt fleiri aðferðir til sagnaritunar hafa rutt sér til
rúms. Þá er umfjöllunin um Vesturlönd ekki ólík því sem er í Sagnfræði á 20.
öld, en þó verður að segjast að hún er öllu ítarlegri í þessari nýju bók.
Höfundarnir beita einkum tveimur kunnum verkfærum eða veiðarfær-
um í þessari nýju bók, hugtökunum nývæðing og hnattvæðing. einhverjum
mun örugglega þykja beiting þessara hugtaka vera ávísun á að greining
þeirra á sagnaritun annarra heimsálfa hljóti að vera sniðin eftir vestrænu
móti, þ.e. skoðuð út frá því hvernig „aðrar“ heimsálfur löguðu sig að
meintri fyrirmynd, vestrænni menningu. Höfundarnir gera sér þó grein
fyrir þessari hættu og leggja áherslu á að nývæðingin sé ekki einþráða, þ.e.
einfaldlega vestræn, heldur margföld, þ.e. að leiðirnar inn í nútímann séu
margar og mismundandi.
Þessi bók getur án efa orðið til þess að efla skilning fræðimanna á heims-
sögulegu samhengi sagnaritunarinnar. Um leið er ljóst að á komandi árum
eiga fleiri útgáfur á þessu sviði eftir að líta dagsins ljós. Í því sambandi má
geta þess að oxford-útgáfan er nú að vinna að útgáfu á margbinda verki um
sögu sagnaritunar undir alþjóðlegu sjónarhorni. einn helsti kostur bókar-
innar sem hér er til umræðu er þó sá að höfundum tekst að þjappa miklu
efni saman og gera úr því skipulega heild.
Páll Björnsson
ritfregnir 243
Saga vor 2010 — NOTA (9.5.)_Saga haust 2004 - NOTA 11.5.2010 12:54 Page 243