Jökull


Jökull - 01.01.2014, Blaðsíða 65

Jökull - 01.01.2014, Blaðsíða 65
Earthquake Sequence 1973–1996 in Bárðarbunga volcano ity was shallow (<10 km) (Björnsson and Einarsson, 1990). Einarsson (1991) noted that earthquakes in the volcanic zone in the Vatnajökull region do not delin- eate major plate boundaries, but cluster on the central volcanoes, i.e. on Bárðarbunga, Grímsfjall, Hamar- inn and Kverkfjöll, as well as the east-west trending volcanic Loki Ridge (Lokahryggur in Icelandic) (Fig- ure 1). Of these, Kverkfjöll have been the least seis- mically active since the 1970s. The seismicity also shows that the stratovolcano Öræfajökull, which lies south of the volcanic zone, has been even less seis- mically active than Kverkfjöll. The seismic cluster- ing around the Vatnajökull volcanoes has been ex- plained partly by stress changes associated with a de- flating magma chamber in the case of Bárðarbunga (Einarsson, 1991) and an inflating magma chamber in the case of Grímsvötn (Einarsson and Brands- dóttir, 1984). Although the seismicity does not de- lineate the major plate boundary faults, they may align on smaller faults. The seismicity around Bárð- arbunga does e.g. delineate an arch shaped structure that approximates the caldera rim fault (Björnsson and Einarsson, 1990). Eruptions and seismicity, short term correlation? In the period 1934–1996 there have been 4 con- firmed eruptions in Vatnajökull and one small erup- tion (0.1 km3) in the Askja volcano, 25 km north of Vatnajökull (Einarsson, 1962; Jóhannesson, 1983; Björnsson and Einarsson, 1990) (Figure 2). Seis- mic tremor signals associated with jökulhlaup from sub-glacial geothermal areas in the Loki Ridge area were interpreted as small subglacial eruptions (Þor- bjarnardóttir et al., 1997; Einarsson et al., 1997), but their certainty has not been confirmed by other meth- ods. Three additional eruptions suggested in Gríms- vötn in the years 1933, 1945 and 1954, respectively (Jóhannesson, 1983, 1984), have been disputed (Gud- mundsson and Björnsson, 1991). An intense earthquake swarm was recorded on the Reykjavík seismometers on March 18–19th 1945. Based on S–P time, the location of this event was traced to the Vatnajökull region (Tryggvason,1978b). The largest of these earthquakes was 41/4 ML. It was followed by a single earthquake on March 20th (ML=41/4) in similar location. An experienced Vatna- jökull traveller visited Grímsvötn in the summer of 1944 and again in July 1945. In July 1945 he ob- served at the southern rim of the subglacial Grímsvötn caldera a new opening with turbulent boiling water in the ice cover that floats on the subglacial lake (Þórar- insson, 1974). No signs of such activity were seen the year before. Two months after his visit in July 1945, a jökulhlaup burst out from Grímsvötn. Björnsson and Guðmundsson (1993) have estimated the thermal output of the Grímsvötn caldera between 1922–1991. During this period the largest heatflux in Grímsvötn is associated with the 1934 Grímsvötn eruption. The second largest heatflux pulse in Grímsvötn, accord- ing to this report, occurred in the years 1945–1948. From the observations described, it is proposed, that the earthquake swarm of March 18–19th in 1945 sig- nifies the onset of an eruption in Grímsvötn, which was never directly observed. All confirmed eruptions in Vatnajökull in 1934– 1996 were accompanied by earthquakes of magnitude 4 or more within 2 months of the beginning of erup- tions (Figure 2). The last 3 eruptions in Grímsvötn (1998, 2004 and 2011, respectively) were all accom- panied by events of magnitude 4.0 or larger (ML or mb) on the first day of eruption. During the eruption of Grímsvötn in 1983, earthquakes of this magnitude did, however, not happen (ISC, 2012). The recipro- cal relationship does not hold, i.e. not all earthquakes of magnitude 4 and greater are associated with erup- tions within the Vatnajökull region. As many of the eruptions in the Vatnajökull area are accompanied by earthquakes smaller than Mc (see definition above), the disputed eruptions of Grímsvötn in 1933, 1945 and 1954, cannot be rejected on the ground of the seis- mic bulletins available. Subsurface pressure connection between volca- noes in Iceland and elsewhere has been postulated (Einarsson, 1991; Gonnermann et al., 2012). There- fore, it is tempting to ask if volcanic events occur- ring close to Vatnajökull may have stimulating seis- mic effects on the Vatnajökull region. The neighbour- ing Askja eruption in 1961 does not seem to have in- duced seismicity at the level > 4.0 in Vatnajökull. On the contrary Vatnajökull remained seismically quiet at the time (Figure 2). JÖKULL No. 64, 2014 65
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.