Jökull


Jökull - 01.01.2014, Blaðsíða 57

Jökull - 01.01.2014, Blaðsíða 57
Magnetostratigraphy, K-AR dating and erosion history of Hafrafell, SE–Iceland glacial intervals, may reflect that Hafrafell was cen- trally located at this time with regard to an ice sheet. In this case it may be that erosion in Hafrafell out- weighed accumulation that lead to greater erosion and excess relief there during the Gauss chron. The greater erosion in Hafrafell may even have obliterated the ev- idence of at least 3 Gauss glacials that are present in the Fljótsdalur area relatively close by. The Hafrafell dike swarm, age and possible source. The Hafrafell stratigraphy and lava-dike relations do provide some information on the dike swarm age and source. Thus, we find the most likely source to be an old volcano that was active some 2 Ma and had a location near the Hrútfjöll area or in that direction with regard to Hafrafell. The dikes cut the top of Neðri-Menn, a lava sequence of Matuyama age. Be- low Neðri Menn, at 390 m a.s.l., we dated a lava flow at 2.35 Ma that therefore must be maximum age for the dike swarm. The swarm does not cut through the "Hafrafell valley strata", that are slightly older than Olduvai or 1.85 Ma. Most probably, the swarm was active at about 2 Ma or in the interval 1.85 to 2.35 Ma. The swarm trends into the Hrútfjöll lower sequence and the Hafrafell strata show "southward" building of lenses. The source for both the Hafrafell strata and dike swarm could therefore be in the general Hrútfjöll area. SUMMARY AND CONCLUSIONS The lowest strata in Hafrafell are lava flows that we correlate with the base of the Gilbert chron (C2Ar or 3.596–4.187 Ma), erupted at about 4 Ma. Upwards the lavas accumulated slowly during the Gilbert (C2Ar; 155-m-thick) and Gauss (C2An; 234-m-thick) mag- netic chrons or during the interval 4.187–2.581 Ma. Dating and stratigraphic correlation suggests that during Gauss time strata accumulated only during early Gauss (C2An.3n or 3.330–3.596 Ma). There- fore, slow accumulation rates or more likely inten- sive erosion lasted through the onset of Matuyama chron (2.581–0.781 Ma) when a 739-m-thick se- quence formed, predominantly of lavas. We attribute slower accumulation rates in the Hafrafell lower sequence in part to its rift flank lo- cation, to the east of the axial rift zone. The Hafrafell lower strata accumulated through forward stacking of lenses that were added toward south or distally, as op- posed to centrally constructed crust in the accreting rift zones. Twelve erosion surfaces, HR1 to HR12, are identified, based on tillite occurrences, subglacially erupted pillow basalts and glacially striated lava sur- faces. We divide the erosion and landscape evolution of Hafrafell into 6 stages. During the first two stages (late Neogene) volcanism was continuous but accu- mulation rates were slow and topographic relief was less than 100 m. During stage 3, i.e. lower Matuyama time, lava production increased and accumulation ex- ceeded erosion. In stage 4, during upper Matuyama time, the Hafrafell valley formed and a valley net- work may have characterized the landscape. Stage 5, in upper Matuyama time, marked the filling up of the Hafrafell valley with lava flows and subglacial vol- canics and evening out the established valleys. Dur- ing stage 6, or the Brunhes chron, major subglacial volcanism took place with continuous erosion within ∼2-km-deep valley network. Acknowledgements The people of Freysnes and Svínafell in Öræfi are thanked for continued support over the years. We gratefully acknowledge the generous use of Leó Kristjánsson’s laboratory, Institute of Earth Science, University of Iceland, for paleomagnetic measure- ments. Friends of Vatnajökull, a non-profit asso- ciation of the Vatnajökull national park, is thanked for financial assistance to J.H. We thank Morten Ri- ishus for many thought provoking comments on the manuscript. Critical review by David McGarvie on the manuscript led to significant improvements. An early part of this work was supported to J.H. by the Iceland Science Fund. ÁGRIP Jökulrof umhverfis eldstöðina í Öræfajökli, SA-landi, hefur grafið yfir 2 km djúpa dali. Þar, í Hafrafelli, bendir samsetning um 2.8 km þykks jarðlagasniðs til þess að landslag hafi þróast frá frekar flötu landi til mishæða og að lokum dalakerfa. Með kortlagningu JÖKULL No. 64, 2014 57
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.