Breiðfirðingur - 01.05.2018, Síða 114

BREIÐFIRÐINGUR114
Hraunhreppur
Hítardalur. Í Hítardal mun hafa verið ölkelda til forna og eru fyrir því nokk­
uð traustar heimildir (Konungsskuggsjá). Ölkeldan er nú annaðhvort týnd eða
horfin. Leifur Finnbogason, bóndi í Hítardal, segir að ölkeldan eigi að vera ein­
hvers staðar inn undir Rauðkúlu og önnur hafi verið á milli Hítardals og Helga­
staða. Sú síðarnefnda er týnd að því er virðist. Ölkeldurnar við Rauðukúlu eru á
hálsinum ofan Rauðukúlu og þar eru hvítar útfellingar.
Staðarhraun (eða Fossatungur). Á jarðfræðikorti Þorvalds Thoroddsen er
merkt ur jarðhitastaður við eða í Tálma skammt norðaustur af Staðarhrauni en
engar frekari upplýsingar er að finna í ritum hans. Í sýslulýsingu frá 1870 (handrit
í Landsbókasafni ÍB 20 fol. A) er getið um ölkeldu við Staðarhraun og má vera að
Þorvaldur hafi upplýsingarnar þaðan. Að sögn Jóhannesar Bogasonar á Brúarfossi
var ölkelda í svonefndum Fossatungum milli Tálma og Kvernár, norðvestan við
Staðarhraun. Guðmundur nokkur Sæmundsson, vinnumaður á Staðar hrauni,
fyllti hana af torfi rétt fyrir aldamót eftir að sauðfé drukknaði í henni. Hún
fannst aftur í ágúst 1978 og er sunnarlega í Fossatungum, um 1,5 km vestan
Staðarhrauns. Hún er uppi á lækjarbakka og 1 metri í þvermál og umhverfis hana
er leirflag og auðséð að sauðfé sækir í hana. Hvítar útfellingar eru við ölkelduna.
Rennsli ekkert og bólustreymi lítið. Sumarið 1981 var ölkeldan grafin upp og
kom í ljós að neðst í henni hefur verið fleygt krús og torf sett ofan á.
Akraós. Úti á Akraósi, um 200 m suðaustur undir Krákunesi, er jarðhiti sem
sjór fellur yfir um flæðar. Mestur hefur hitinn mælst 68°C. Vatnið kemur upp á