Tímarit Máls og menningar - 01.02.2010, Síða 39

L o f t s l a g s r á ð s t e f n a S a m e i n u ð u þ j ó ð a n n a
TMM 2010 · 1 39
fyrir mestum búsifjum þegar hitastig andrúmsloftsins hækkar. Í augum
þess sundurleita hóps sem kallast þróunarríki eru loftslagsbreytingar
ekki bara ógn við lífshagsmuni þeirra heldur beinlínis afleiðing mis-
skiptingar auðlinda Jarðar og auðlegðar jarðarbúa.
Þrátt fyrir að heildarlosun Íslands sé vart mælanleg á heimsvísu er
losun á hvern íbúa hér á landi með því hæsta sem þekkist á heimsvísu.17
Hið sama gildir um mörg hinna stærri iðnríkja. Frá sjónarmiði þriðja-
heimsríkja er þetta meginvandi enda kveður 4. málsgrein 3. greinar
Rammasamningsins á um að hagvöxtur í vanþróuðum ríkjum sé for-
senda aðgerða gegn loftslagsbreytingum í þriðja heiminum.18
Hér stendur hnífurinn í kúnni. Á þeim 12 árum sem liðin eru síðan
5. loftslagsþing Sameinuðu þjóðanna var haldið í Kyoto hefur útstreymi
gróðurhúsalofttegunda aukist mjög mikið í ríkjum þriðja heimsins og er
nú meira en í iðnríkjunum. Á sama tíma hafa mörg iðnríki lítið aðhafst
til að draga úr losun heima fyrir.
Í aðdraganda Kaupmannahafnarráðstefnunnar buðu Bandaríkin
ákaflega lítinn samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda – 4% samdrátt
miðað við 1990.19 Til að bæta gráu ofan á svart hljóðar tilboð Bandaríkj-
anna upp á lagalega bindandi aðgerðir heima fyrir; að þau skuldbindi sig
með lagasetningu innanlands og að þau lög verði hluti víðtækara sam-
komulags í Kaupmannahöfn. Einnig, að önnur iðnríki taki á sig svip-
aðar skuldbindingar. Fulltrúadeild Bandaríkjaþings hefur þegar sam-
þykkt frumvarp um lítils háttar samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda
en öldungadeildin hefur ekki gert það. Hvenær það gerist er óljóst. Í
stuttu máli, þróunarríkin vilja ekki kaupa köttinn í sekknum.
Í ávarpi sínu til þátttakenda í Kaupmannahöfn hvatti Al Gore til að
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
Heimurinn Iðnríki Þróunarríki BNA Kína ESB Fyrrum Indland Afríka Brasilía Japan Mexikó
Sovétlýðveldi
57%
35%
84%
39%
118%
19%
42%
70%
80% 68%
26%
124%M
ill
jó
ni
r on
na
f ol
ef
ni
sí
gi
ld
um
Losun árið 2000
Áætluð losun 2025