Tímarit Máls og menningar - 01.02.2010, Blaðsíða 68
Á r n i H e i m i r I n g ó l f s s o n
68 TMM 2010 · 1
svo við að tónleikarnir urðu efni á baksíður blaða, meðal annars Tímans
þar sem mátti lesa eftirfarandi lýsingu:
Þeir sem sátu hægra megin við hljómsveitarpallinn, veittu því fljótlega athygli,
að skólpfata var látin standa á pallskörinni, þar sem lítið bar á. Þá mátti sjá tvær
viskíflöskur bundnar inn í plastpoka og stóðu upp á borði þar hjá skólpfötunni.
Sumir litu þetta grunsemdaraugum, enda kom á daginn, að flöskurnar og fatan
höfðu hlutverki að gegna. Slagverksleikarinn þreif fötuna og lét hana upp á
borðið, þegar flutningurinn átti að hefjast, tók aðra flöskuna og lét við hliðina á
fötunni, en stakki hinni undir borðið. Á réttum stað gaf stjórnandinn bendingu,
og slagverksleikarinn þreif klaufhamar og braut flöskuna ofan í fötuna.
Súlnasalurinn var þvínær fullsetinn virðulegu fólki, sem rak upp stór augu,
þegar flaskan small, en mörgum stökk ekki bros.
Þetta er víst nokkuð praktíserað í nútímatónlist, að brjóta flöskur og þess
háttar, og vonandi hefur enginn farið móðgaður af þessum annars skemmtilegu
tónleikum.28
Blaðamaður Tímans hafði uppi á Jóni Leifs til að spyrja um álit hans á
verkinu; á þessum sömu tónleikum átti hann tónsmíð fyrir einleiks
hörpu sem var eins og saklaust ungbarnahjal í samanburði. Jón, sem
hafði löngum vakið eftirtekt fyrir hávaðasamar tónsmíðar, tók nú upp
hanskann fyrir yngri starfsbróður sinn og lýsti fullri samstöðu með
grallaraskapnum: „Brothljóðið í flöskunni var ekki nærri nógu hátt. Ég
hefði viljað heyra meiri smell.“ Tónlistardómar voru raunar fremur vin
gjarnlegir og eins og enginn hafi viljað dæma unga tónskáldið of harka
lega fyrir fyrsta ópusinn. Unnur Arnórsdóttir kvað fulla ástæðu til að
vænta mikils frá hendi höfundarins í framtíðinni, en virtist á báðum
áttum þegar að því kom að lýsa eigin upplifun: „Um þetta verk getur
maður hvorki tekið sér orðið fallegt eða skemmtilegt í munn, en þó geta
fráleitustu hlutir snert hlustandann á vissan hátt.“29 Ríkisútvarpið
fékkst þó ekki til að hljóðrita Hlými og Morgunblaðið birti bæði skop
mynd og gamanvísu um tónskáldið unga.30
Atli Heimir hafði ekki sagt sitt síðasta í glímunni við Hlými. Síðar
breytti hann verkinu allnokkuð og stýrði Sinfóníuhljómsveit Íslands í
flutningi þess á Tónlistarhátíð Norðurlanda haustið 1967. Þá sagði hann
verkið bera „fyrst og fremst svip þess tíma sem það var samið á og þeirra
manna sem ég umgekkst þá mest í tónlistarheiminum, þ.e. kennara
minna úti í Þýskalandi. Ég mundi ekki semja svona verk í dag.“31 En þótt
höfundurinn hefði þróast í aðrar áttir voru áheyrendur gáttaðir sem
fyrr. Halldór Haraldsson nefndi í dómi sínum að kliður og spenningur
hefðu farið um salinn á undan flutningnum, „rétt eins og þarna ætti að
færa upp eins konar Vorblót í annað sinn!“.32 Unni Arnórsdóttur þótti