Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2010, Blaðsíða 130

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2010, Blaðsíða 130
130 TMM 2010 · 1 D ó m a r u m b æ k u r Soffía Auður Birgisdóttir Saga Þórbergs: Þroskasaga einstaklings og samfélags Pétur Gunnarsson: ÞÞ – í fátæktarlandi. Þroskasaga Þórbergs Þórðarsonar, JPV útgáfa 2007. ÞÞ – í forheimskunarlandi, JPV útgáfa 2009.1 I Margt bendir til þess að um þessar mundir séum við að upplifa blómaskeið í íslenskri ævisagnaritun sem einkennist af ýmiss konar tilraunum með ævi­ sagnaformið sjálft. Slíkar formtilraunir hafa lengi tíðkast í sjálfsævisögum en að mínu viti hefur hið sama ekki verið uppi á teningnum innan ævisagnarit­ unar fyrr en undanfarin ár, með örfáum undantekningum.2 Það er alkunna að ævisagan hefur lengi verið ein allra vinsælasta tegund bókmennta á Íslandi, sú tegund bókmennta sem á sér stærstan lesandahóp og flestir hafa einhverja skoðun á. Lengi vel höfðu fræðimenn hins vegar lítinn áhuga á ævisögum sem rannsóknarefni (allavega í bókmenntafræðum þar sem lengst af var litið á ævi­ söguna sem óæðri bókmenntategund) þó margir þeirra hafi að sjálfsögðu verið dyggir lesendur ævisagna eins og aðrir. Þetta hefur þó breyst mikið á undan­ förnum árum, jafnt á Íslandi sem erlendis, og í raun er hægt að tala um spreng­ ingu á sviði æviskrifarannsókna undanfarna tvo áratugi, en tugir bóka koma núorðið út á þessu rannsóknarsviði á hverju ári beggja vegna Atlantsála. Raunar er ekki skrýtið að ævisagan (og ekki síst sjálfsævisagan) sé sá vett­ vangur deilna og skoðanaskipa, bæði innan fræðaheimsins sem utan hans, sem raun ber vitni. Ástæðan fyrir því liggur einfaldlega í sannleikskröfunni; les­ endur ætlast til þess að þar sé lýst „raunverulegum atburðum“ eins og kostur er og „eins og þeir gerðust“ – „sannleikurinn“ sé þar með öðrum orðum fram­ reiddur á einfaldan og auðskiljanlegan hátt. Í umræðunni um æviskrif fer fram stöðug hugmyndafræðileg umræða, jafnvel barátta, um merkingu hugtaka á borð við veruleika, sannleika, sköpunargáfu og ímyndunarafl sem og um aðferðafræði, heimildaúrvinnslu og fleira sem lýtur að vinnubrögðum höfund­ arins. En það er einmitt þetta sem gerir æviskrif að svo frjóu og spennandi sviði fyrir fræðimenn. Hér ætti að nægja að minna á að hatrömmustu deilur sem sprottið hafa upp innan íslenska fræðasamfélagsins snerust einmitt um ævisögu; ævisögu Halldórs Laxness eftir Hannes Hólmstein Gissurarson, þar sem ýmsum þótti Hannes seilast lengra en góðu hófi gegndi inn í texta Hall­
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.