Tímarit Máls og menningar - 01.02.2010, Page 40

Á r n i F i n n s s o n
40 TMM 2010 · 1
umhverfisverndarsamtök myndu setja sér sameiginlegt markmið um að
Bandaríkjaþing samþykki löggjöf um takmörkun á losun gróðurhúsa­
lofttegunda fyrir Dag Jarðar, sem haldinn verður í 40. sinn þann 22.
apríl n.k. Tillaga hans fékk góðar undirtektir.20
Krafa Bandaríkjanna um skýr og mælanleg gögn21 um aðgerðir ríkja
á borð við Kína til að minnka losun gróðurhúsalofttegunda féll vægast
sagt í grýttan jarðveg. Kínastjórn taldi slíkar kröfur ógn við fullveldi
landsins.
Við bættist að iðnríkin gerðu sum hver22 alls ekki ráð fyrir að Kyoto­
bókunin yrði endurnýjuð í Kaupmannhöfn og þar með féllu úr gildi
allar skuldbindingar um hvernig aðildarríkin skyldu deila byrðum sín á
milli. Það kom því ekki á óvart að fulltrúi Súdans, sem var í forsvari
fyrir G77 og Kína (hóp þriðjaheimsríkja)23, beitti ítrekað málþófi til að
tefja samningaferlið.
Evrópusambandið bauð mun betur en eða 20% samdrátt miðað við
1990 og 30% ef önnur ríki tækju einnig á sig skuldbindingar. Öfugt við
Bandaríkin hefur ESB lögbundið aðgerðir sínar í loftslagsmálum en það
hefur verið þrætuepli innan sambandsins um nokkurn tíma hvort og
hvenær ESB geti hækkað tilboð sitt í 30%. Umhverfisráðherra Svíþjóðar,
Andreas Carlgren, benti á í blaðagrein um niðurstöðuna í Kaupmanna­
höfn að dragi ríki Evrópusambandsins úr losun um 10% til viðbótar yrði
ávinningurinn fyrir andrúmsloftið uppurinn innan tveggja ára haldi
Kína áfram að auka losun sína.24
Vantraust
Rammasamningur Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (hér
nefndur Rammasamningurinn) skiptir heiminum í iðnríki og þróun­
arríki. Rammasamningurinn felur í sér margs konar skuldbindingar
fyrir iðnríki.25 Í 4. grein hans segir meðal annars um skuldbindingar
Íslands og annarra iðnríkja, að þau skuli „veita fé til aðstoðar þróunar­
löndum við að framkvæma skuldbindingar þeirra samkvæmt samn­
ingnum“.26
Fjárhagsaðstoð iðnríkja við þróunarríki hefur raunar verið rauður
þráður í samningaviðræðum á öllum loftslagsþingum Sameinuðu þjóð­
anna frá því fyrsta sem haldið var 1995, ári eftir að Rammasamning­
urinn varð að alþjóðalögum.
Annar rauður þráður í Rammasamningnum er „sameiginleg en mis­
munandi ábyrgð“ aðildarríkjanna sem þróunarríkin túlka svo að auðug
iðnríki beri mun meiri ábyrgð á lausn vandans en þróunarríkin. Þá er