Tímarit Máls og menningar - 01.06.2016, Blaðsíða 59

U m s k u r ð u r h u g a r fa r s i n s
TMM 2016 · 2 59
Land og borg
Gínueflói skerst inn á suðvesturhorni vesturskagandi Afríku. Landið sem
kennt er við flóann klofnaði við nýlendukapphlaupið í þessar tvær Gíneur,
Gíneu Bissau og Gíneu Conakry. Flugvélin tók mig aftur í tímann. Conakry
er að mörgu leyti á svipuðu stigi og Ísland og Reykjavík árið 1900. Vatns-
berar aka vatni í handkerrum, eins og gert var í gömlu Reykjavík og konur
bera vatnið á höfðinu í stað þess að nota fötur hangandi í oki.
Hér skín í hið forna því tíminn stóð í stað á meðan iðnbylting hins vél-
vædda samtíma tók ógnhratt yfir á Íslandi. Hér lifir fólk líkt og á Íslandi
meðan við vorum að stíga út úr miðöldum. Við þröngan og lélegan húsakost,
hvergi vond lykt þó. Vatnsveitan er svo takmörkuð að dögum saman er þurr-
vatnseyðsla í krönum, svo vatnsberar fá nóg að gera að bera inn vatn í hús. Í
glæsihúsi sem mér var boðið í með úrvali úr Les Merveilles ballettinum, var
brunnur eins og í biblíusögunum. Til að nota þegar þornar í krönum. Verið
var að taka upp þakklætisdans og -músík til erlends fyrirtækis sem gaf bor
til að ná jarðvatni. Gínea er rík af vatni og frjósemi, en svo gamaldags að hún
kann ekki að fullnýta lindir sínar á þurrkatíma.
Vatnsveitan hér er takmörkuð, eins og í Reykjavík fyrir hundrað árum,
þegar allt kom með kalda vatninu. Rafmagn er nýlega óskammtað allan
sólarhringinn, ókeypis, og dágóður bílafloti og mótorhjól.
Alveg sæmilegir bílar sjást innan um slitna skrjóða hér á götum Conakry.
Borgin er stór á löngum skaga, svona svolítið eins og Reykjavík sem stal
nafninu af Seltjarnarnesi, bara miklu stærri. Maður hossast endalaust um
rykugar göturnar í skítugum slitnum leigubílum. Eftir að afródíturnar
danssystur mínar fóru og ég féll út úr því samkrulli hef ég hafið eigin rann-
sóknir á músík, borg og landi með leiðsögumanni mínum Ballake Cissuko,
einum af trymblum okkar og Merveilles ballettsins. Með tölvu, myndavél
og hljóðupptökutæki að vopni. Ballake er virtur tónlistarmaður hér, spilar
mikið í veislum, honum er heilsað virðulega hvert sem við förum. Strax og
við kynntumst hóf hann að kenna mér Súsú mál, því honum finnst ótækt að
ég tali frönsku, því hér ríkir andfrönsk þjóðernishyggja, ekki ósvipuð Dana-
hatri Íslendinga fyrir öld.
Hann sýnir mér ótrúlega króka og kima þessarar stórkostlegu borgar og
býður mér í hús vina sinna. Ég er komin langt inn fyrir himnur túrismans,
nema hvað hér í landi eru engir túristar. Ég hangi svo mikið með Ballake og
vinum hans að þeir kalla mig Madame Cissuko, og hlæja yfir sig ánægðir.
Drottning mín dýra. Ungar konur nota gamla karla þegar þær laðast að
þeim. Hljómar ekki fallega. Ég berst við umskurð hugar míns eins og Kíkóti
við vindmyllur.
Framgjarnt ungt fólk í fátækragildru þriðja heims sér enga leið út aðra en
að hengja sig á eldri Vesturlandabúa. Fólk getur verið ástfangið í alvörunni,
ég vona svo sé sem oftast í alvörunni. En yfir mig dembist köld sturta eigin