Tímarit Máls og menningar - 01.06.2016, Blaðsíða 77

Þ e g a r s é n í i ð s ý n i r k l æ r n a r
TMM 2016 · 2 77
hefðbundið íslenskt ljóðform. En það er mín prívatskoðun og ástæðulaust að
reyna að sannfæra mig um annað.
Eins og við má búast hjá ungu skáldi er ástin fyrirferðarmikil í þessari
fyrstu bók Gerðar Kristnýjar. Og hún er bæði sár og sæl. Vissulega hefur
margt kvæðið verið ort um vonbrigði ástarinnar, ástina sem ekki er endur-
goldin og vonirnar sem urðu að engu. En það er ekki sama hvernig það
er gert og orðfæri Gerðar Kristnýjar kliðar í þessari bók svo undur mjúkt
að manni hættir til að læra utanað heil kvæði án þess að ætla að gera það
og myndmál hennar er fjölskrúðugt og litríkt. Dálitlum kulda stafar þó af
sumum ljóðunum enda heitir bókin Ísfrétt og ætti ekki að þurfa að skýra
fyrir þeim sem skilja skáldlegt tal. Ég fór strax að hlakka til næstu bókar.
Sá ljóðþroski sem einkenndi þessa fyrstu bók Gerðar Kristnýjar átti enn
eftir að vaxa, en hún sýndi reyndar fljótt að hún var ekki einhöm, hún átti
eftir að láta til sín taka á öðrum vettvangi en ljóðsins eins, hún var jafnvíg á
skáldsögur sem barnabækur og mér var alltaf jafnskemmt, hvort heldur ég
fór á eftir henni yfir regnbogann eða át með henni eitruð epli eða fylgdi henni
í launkofann sex árum eftir ísfréttina. Í Launkofa er ástin með öllu sínu ves-
eni enn fyrirferðarmikil en önnur og nýstárleg yrkisefni leita einnig á, meðal
annars það sígilda yrkisefni skálda og fræðimanna, kötturinn. Mikið verður
gömlum kattakarli alltaf skemmt ef hann les góð ljóð um þetta merkilega dýr
sem líkist mannkindinni meira en önnur dýr að slægð, viti, tryggð, sérvisku
og lífsgleði og hefur auk þess kímnigáfu langt umfram önnur dýr, ekki hvað
síst ef hann hefur þrásinnis reynt að setja eitthvað saman um kettina sína en
það hefur aldrei orðið annað en hnoð. Þegar loksins tókst að kenna mér að
lesa vissi ég enga bók betri en söguna hans Kiplings um köttinn sem fór sinna
eigin ferða. Og enn þykja mér ljóð um ketti betri en önnur ljóð.
Þegar ég hef reynt að koma frá mér bókum hefur mér ávallt verið sagt
að nöfn bóka skiptu miklu máli. Því er ég alveg sammála og ég hef alltaf
öfundað höfunda sem gátu nefnt bækur sínar The Snows of Kilimanjaro, Þjóf
í paradís, Untergang des Abendlandes, Les fleurs du mal eða Fljótt, fljótt sagði
fuglinn. Þess háttar bókanöfn eru skáldskapur í sjálfu sér og bera vitni um
þroska og smekk höfundanna. Gerður Kristný skipaði sér í þann flokk strax
með sinni fyrstu bók.
Ísfrétt! Hvernig dettur rúmlega tvítugri stúlku svona lagað í hug? Í þessu
nafni er fólginn meiri þroski og kannski fyrst og fremst meira þor, meiri
óskammfeilni, en almennt er að finna hjá ungu fólki. Sakið mig bara um
karlrembu, ég ætla samt að halda því fram eftir margra ára menntaskóla-
kennslu, að það séu fáar ungar stúlkur sem tengja viðvörun veðurstofunnar
til sæfara við eigið tilfinningalíf. Ég held meira að segja að fáar ungar stúlkur
taki eftir veðurfréttunum nema þá þær spái sólskini.
Flestir stráklingar eru reyndar ekki hótinu betri, en hér er ég að ræða um
stúlku sem yrkir ljóð en ekki strákling sem sparkar fótbolta milli þess sem
hann liggur yfir klámblaði.