Tímarit Máls og menningar - 01.06.2016, Síða 64

Þ ó r u n n J a r l a Va l d i m a r s d ó t t i r
64 TMM 2016 · 2
og þróun landsins. Frakkar brugðust illa við og
eyðilögðu mannvirki og innviði áður en þeir
kvöddu, eins og víðar, sem varð ungu sjálfstæðu
ríki dýrt. „Betur fátæk en kúguð,“ sagði frelsis-
hetjan Touré og stofnaði þjóðarballettinn, til að
byggja þjóð upp í stolti yfir arfleifð sinni. Tröll-
stóra styttan á hringtorginu niðri í bæ er af fíl,
með gullhöfuð. Sem boðar á sama hátt virðingu
fyrir því innfædda. Reisn er það sem síst af öllu
má svipta fólk.
Gínea á magnaða menningarhefð í tréskurði,
söngvum, dansi og rytma og hafði undir þjóð-
ernissinnuðu einveldi Tourés að leiðarljósi að
afþakka hið evrópska og rækta hið innlenda.
Forsetinn varð heitur patrón lista og listamenn
heimagangar í hans húsi, meðal annars Mamady
kennari okkar barn að árum, þar sem faðir hans
stjórnaði þjóðarballettinum.
Touré var fyrsti þjóðhöfðingi Afríku eftir ný-
lendu tíma sem setti konur í lykilstöður sem
ráð herra, sem speglar sterkar eigindir kvenna
hér. Stöðu kvenna hefur síðan farið aftur, nú í
nýfengnu lýðræðinu hafa færri konur stöðu í
stjórninni og aðeins tíu prósent háskólanema eru konur. Mamma Mamadys,
fyrsta kona Sano dansmeistara þjóðarballettsins, er ein af þeim. Skil nú
afhverju Mamady er hér trítaður sem prins. Ég hitti þessa fínu konu fallna
í fátækt.
Hér býr tíu og hálf milljón manna í landi sem er tvö og hálft Ísland að stærð.
Landið liggur að Fílabeinsströndinni, Gíneu-Bissau, Líberíu, Mali, Senegal,
og Hásléttu ljónanna eða Sierra Leone. Það skiptist í fjögur svæði, landfræði-
lega. Við hafið bjó og býr, skiljanlega, sú þjóð sem er fjölmennust og einna
valdamest, vegna samskipta við útlönd, þjóðin Súsú. Hin landsvæðin eru
neðri og efri Gínea og í norðaustri frumskógahéruð fjallanna.
Langflestir, eða 80% landsmanna lifa af landsins gæðum, hinir af iðnaði,
verslun, þjónustu eða eru ríkisstarfsmenn. Margir ríkisstarfsmenn eiga hús-
dýr eða litla búð, og á þurrkatímanum, eins og núna, flykkjast bændur utan
af landi til borganna að starfa við verslun eða daglaunavinnu.
Mig hryllti við því áður en ég fór að heillalandið er annað mest umskorna
land í heimi, FGM er það kallað í alþjóðlegum heimi akrónýma. Kvenkyns
kynfæra afskurður. Ódeyft, gjarnan gert af ömmum með rakvélarblaði. Í
Gíneu Conakry telst 98% kvenna með afskorinn sníp eða meira af ytri kyn-
Fjallkona Gíneu og
þjóðar tákn, frjósemis-
gyðjan Nimba.