Tímarit Máls og menningar - 01.06.2016, Page 142

D ó m u r u m b ó k
142 TMM 2016 · 2
Uppbrotið reynist vera um móðurást og
risaeðlur, og hvað það myndi þýða fyrir
viti bornar og meðvitaðar lífverur að
koma úr eggi, vera líf sem kviknar utan
móðurinnar.
Fjarvera móðurinnar í veröld byggðri
þróuðum risaeðlum væri fullkomlega
eðlileg, jafnvel æskileg. Það er eggið sem
risaeðlan saknar. (78)
Frumlegt og rökrétt. Rétt er að geta þess
að þegar þarna er komið sögu er sögu-
hetjan búin að eiga mök við fugl í sýn-
ingarklefa kvikmyndahúss i gróteskasta
atriði bókarinnar.
En Páll er ekki fugl.
Palli rís á fætur og heldur af stað til að
leita að mömmu sinni. (78)
Páll er ekki fugl – ekki alveg. En hann
er lokaður í sínum heimi. Örvæntingar-
full lokatilraun hans til að kalla móður
sína úr fylgsni sínu ber engan árangur.
Hann þarf að stíga fyrsta skrefið.
IV
Sjálfveruhyggja (Solipsismi), sú hug-
mynd að vitund manns sé það það eina
sem til er í heiminum og aðrir í honum
einungis til fyrir þennan huga, er varla
réttnefnd heimspekikenning, meira eins
og eitrað peð eða meinvarp, rökrétt en
óbærileg niðurstaða róttækrar efahyggju
af ýmsu tagi. Með hæfilegri einföldun
mætti segja að margar mikilsháttar
kenningar í frumspeki og þekkingar-
fræði séu tilraunir til að halda þessari
hugmynd í skefjum, sýna fram á hvernig
á því geti staðið að heimurinn og annað
fólk sé þrátt fyrir allt til, og að við
getum verið sæmilega viss um það.
Leiðin út í heim sýnir leið skáldskap-
arins. Öflug og órökvís brjótumst við
með Páli út úr hinu falska fangelsi, rjúf-
um skurnina og sameinumst heiminum.
Útúrdúrarnir, hugarflugið og grín-
aktukt sambandið við barnabókina
skemmtir lesandanum. En það er loka-
kaflinn sem hrífur mann. Óvæntur,
djarfur og snjall.