Ófeigur - 15.08.1950, Blaðsíða 33

ÖFEIGUR
33
vera í nánd við væntanlegt uppþotslið kommúnista.
Kvöldið 29. marz höfðu stjórnarflokkarnir gengið frá
undirbúningi málsins, og hófst þá þingfundur. Fylktu
upphlaupsmenn þá liði á Áusturvelli og hófu steinkast
á þinghúsinu. Voru brotnar rúður, en ekki framin meiri
háttar spellvirki í það sinn. Sýnilegt var, að kommún-
istar ætluðu með byltingarkenndu skrílræði að ógna þing-
mönnum, svo að þeir samþykktu ekki sáttmálann. For-
seti Alþingis, Jón Pálmason, frestaði fundi. Ræddu fyrir-
menn flokkanna við forseta þingsins, hvort ljúka skyldi
umræðu og atkvæðagreiðslu þá um kvöldið. Vildu sumir
sýna ofbeldismönnunum, að þeir kæmu málum sínum
sízt fram með skrílslátum og ofbeldi. Jón Pálmason
kvað hyggilegra að bíða um fundarhöldin birtu næsta
morguns. Umræður mundu taka nokkum tíma og væri
alla þá stund hægt fyrir óspektarmenn á Austurvelli
að þeyta grjóti vitnalaust, inn um hina stóru glugga
þinghússins. Sagðist forseti ekki vilja bera ábyrgð á
lífi og limum þingmanna undir þeim kringumstæðum.
Sáu þingmenn, að forseti var snjall maður og þótti
sem þar væri kominn forfaðir hans Erlendur í Tungu-
nesi, sem talinn var hafa sérstaklega farsælt gáfna-
far. Reyndi mjög á forseta hinn fræga upphlaupsdag,
30. marz. Drógu kommúnistar skríl úr öllum bænum
að þinghúsinu og var nokkru af liðinu hitað með æs-
ingaræðum í porti Miðbæjarskólans. Jafnskjótt og þing-
fundur hófst, byrjuðu kommúnistar málþóf inni, en
létu grjóthríð dynja á húsinu, frá Austurvelli. Tóku
hraunsteinar að fljúga inn um glugga neðrideildar.
Varð einn af fulltrúum kommúnista fyrst fyrir skeyt-
um samherjanna. Innna tíðar hóf Einar Olgeirsson æs-
ingaræðu utan dagskrár. Forseti leyfði honum að tala
örstutt, eins og títt er við athugasemdir, en bauð hon-
um þá að hætta. En ræðumaður skeytti því ekki. Stóð
forseti með bjölluna í hendi og reyndi með föstum en
hóflegum áminningum að fá fulltrúa kommúnista til
að hlýða lögum þingsins. En hann þverskallaðist við
öllu aðhaldi. Tóku þingmenn þá að hrópa til forseta
að láta lögregluna taka' upphlaupsmanninn með valdi
og f jarlægja hann úr þingsalnum. Voru sakir ærnar til
að beita valdi við þingmanninn, sem fótumtróð lög og
reglur þingsins. Einar Olgeirsson óskaði eftir að vera
tekinn með valdi, til að geta gert sig að píslarvotti hjá