Ófeigur - 15.08.1950, Page 43

ÖFEIGUR
43
vera hin ósýnilega en örugga vernd vopnlausrar
þjóðar. Þetta er í sjálfu sér ekki torskilið mál, en
þó nauðsynlegt að vanmáttur landsmanna um þýðing-
armesta þjóðmálið verði fullskýrður. Er í því efni nokk-
uð hægt að nema af reynslu annarra þjóða, því að víð-
ar en á íslandi hefur leiðtogum fóiksins orðið helzt til
töm víxlsporin og komizt fyrst að réttri niðurstöðu
eftir þungar raunir og mikil sjálfskaparvíti. Mun ég,
þessu til skýringar, rekja mismunandi skoðanir tíu ráð-
herra í fimm þjóðlöndum um úrræði í landvarnamál-
um þjóða sinna. Skal þá fyrst byrjað á gömlu sam-
bandsþjóðinni, Dönum. Þar var lengi við ráðherravöld
dr. Munch, maður vel gefinn, snjall sagnfræðingur,
frjálslyndur með glögga en kald-skynsama dómgreind.
Hann studdist við fylgi verkamanna og smábænda. Dr.
Munch sagði, að Danir gætu ekki barist við stórveldin
með góðum árangri og mundu ekki herja á smáþjóðir.
Væri herinn þess vegna dýrt leikfang og gagnslaust.
Stóð ráðherrann, með atbeina mikils hluta bænda og
verkamanna, fyrir því að afvopna landið og gera lítið
úr öllu sem laut að landvörnum. En nú er svo komið,
að Danir vígbúast eftir föngum. Stendur utanríkisráð-
herrann, Rasmussen, fyrir því verki. Hann er verklýðs-
sinni og dreymir ekki landvinningadrauma, en vopnast
samt og þiggur frá Ameríku með þakklæti hinar sterk-
ustu vígvélar. Milli þessara tveggja ráðherra liggur erf-
iður kafli í Danmerkursögu. Hitler rauf frið og grið
við Dani, sveik landið og kúgaði þjóðna öli styrj-
aldarárin. Að lokum var nazisminn brotinn á bak aft-
ur með vopnavaldi og blóðfórnum margra þjóða. Dan-
mörk endurheimti frelsi sitt, en ekki fyrir aðgerðir
þjóðarinnar sjálfrar, heldur fyrir fórnir annarra. Þessi
hugsun varð Dönurn óbærileg. Þeir sáu nýja hættu steðja
að landinu. Frá Moskva bárust samskonar ótíðindi um
gegndarlausan yfirgang og banatilræði við frjálsar
þjóðir, líkt og áður komu frá Berlín. Nýtt stríð virtist
yfirvofandi og eina framtíðarvonin, að Engilsaxar gætu
stöðvað öldu kúgunarinnar. Þá vildu Danir ekki þiggja
frelsið í annað sinn án þess að vinna fyrir því sjálfir.
Þjóð, er var friðsöm og hafði smíðað plógjárn úr sverð-
unum, sannfærðist nú um að dr. Munch hefði skort
þann yl í vitsmuni sína, sem mikill stjórnmálamaður
þarf að hafa. Hann hafði ekki skilið gildi fórnarinnar.