Ófeigur - 15.08.1950, Síða 47

ÖFEIGUR
47
una í þinginu og ritaði um málið í blöð og bækur. En
þjóðin leit á hann sem einkennilegan og leiðinlegan
sérvitring, sem alltaf talaði um hættur og stríð, en
byggði á ofsjónum. Churchill varð raunverulega við-
skila við flokk sinn, þó að hann væri ekki beinlínis rek-
inn. Honum var ætlað að visna, svo að hinir eiginlegu
leiðtogar hefðu frið til að sofa. Chamberlain sagði, að
meðan friður héldist, yrði að halda Churchill frá áhrif-
um á landsmál, en ef styrjöld brytist út, yrði ekki
komizt hjá að leita til hans. Fámennur hópur dugandi
manna fylgdi Churchill að málum, sumir opinberlega,
en flestir í kyrrþey. Leið svo þar til Hitler sýndi eðli
sitt svo, að jafnvel þeir sem sváfu fastast, komust
ekki hjá að vakna. Þá stóð stjórn Chamberlains frammi
fyrir stríði við nazista, en algerlega varbúinn. Ekki
voru til í allri London nema fáeinar loftvarnarbyssur
og aðrar varnir eftir því. Hið forna, stolta og virðu-
lega brezka heimsveldi varð að kaupa sér frið þó ekki
væri nema eitt ár. Forsætisráðherra Breta varð að
fljúga til póstkortamálarans, sem orðinn var alræðis-
maður í Þýzkalandi, og biðja um frið. En þann frið
urðu Bretland og Frakkland að kaupa með þeirri auð-
mýking að svíkja ágæta og drengilega smáþjóð og
ofurselja hana í hendur trylltra óvina, sem limuðu
Tékkóslóvakíu sundur og lögðu fólkið í þrældómsviðj-
ar. Eftir eitt friðarár kom heimsstríðið. Allt, sem Chur-
chill hafði sagt þjóð sinni, reyndist sannleikur. Allt,
sem augnabliksmenn stjórnmálanna höfðu haldið fram,
voru staðlausir stafir og fásinna. England stóð alger-
lega varbúið í stríði við öflugasta herveldi, sem nokk-
urntíma hafði verið til í heiminum. Hið eina, sem Bret-
ar gátu nú treyst á, var flotinn, sem bjó að gamalli
fyrirhyggju Churchills, og hinn litli, en ágæti loftfloti,
sem átti mikið af gengi sínu að þakka áhrifum þessa
eina vökumanns brezku þjóðarinnar. Um leið og átök
byrjuðu milli frjálsu þjóðanna og nazista, hrundi hin
veika og maðksmogna vörn vesturveldanna eins og
spilaborg í vindhviðu. Nú vaknaði enska þjóðin og lét
aftur glóa gamalt gull í skapgerð fólksins. Nú viður-
kenndu Bretar yfirsjón sína og fólu um stund eina
manninum, sem hafði sagt þeim satt um aðsteðjandi
hættu, forystu í málum sínum. Og þó að enska þjóðin
sé mjög ámælisverð fyrir að trúa svo lengi blekking-