Tímarit Máls og menningar - 01.09.2003, Blaðsíða 66

Lærum af fortíðinni
Kápumynd tmm er eftir Valgerði Jónasdóttur og var hluti af útskriftarverkefni hennar í grafískri
hönnun við Listaháskóla íslands síðastliðið vor. Verkið samanstóð af Ijósmyndum af eldri borgurum
ásamt uppbyggjandi skiiaboðum þeirra til samfélagsins. Valgerður segist hafa viljað leggja áherslu
á góð gildi og dyggðir í verkefninu. Hún segir það hafa verið sérstakiega spennandi að nota námið
til að koma þessum gildum á framfæri, enda felist ákveðin mótsögn i því, að margra mati, að nota
auglýsingar í þessum tilgangi.
Kveikjuna að verkefninu má finna í viðhorfi Val-
gerðar til samtímans. Henni þykir þjóðfélagið
einkennast af einstaklingshyggju og græðgi og
því sé brýnt að minna á dyggðir sem bætt geta
um betur. „Að vera duglegur nú til dags er að
traðka á nógu mðrgum," segir hún, ekki að
vera heiðarlegur. Kannski eru dyggðir ekki
lengur sterkur þáttur í uppeldinu. Það er þess
vegna sem mig langaði að heyra hvað afarnir og
ömmurnar hefðu að segja."
Valgerður hafði því öðrum þræði í hyggju að
vekja athygli á viðhorfum aldraðra. Hún segir
gamla fólkið vera gleymdan þjóðfélagshóp sem
enginn leiti ráða hjá lengur. Ef til vill sé hinu
alvitra interneti um að kenna eða æskudýrkun.
Ráðgjafa sína fann Valgerður flesta á elliheim-
ilinu Grund í Reykjavík. Að hennar sögn tók fólk
vel í að leggja orð í belg, þótt sumir brygðust í
fyrstu við með hógværu „ég hef ekkert að
segja". Valgerður segir gamla fólkið yfirhöfuð
hafa verið ánægt með að til þess væri leitað og
viljugt að spjalla. Margir hafi tekið gestinum fagn-
andi og greinilega haft þörf fyrir samræður. Ef til
vill hefur fyrra nám Valgerðar hjálpað henni að ná
til fólksins en hún er með BA-próf í sálfræði.
Alls komu tólf gildi eða skilaboð fram í verk-
efni Valgerðar. Meðal þeirra voru: „Komdu vel
fram við aðra", „Gefum með okkur", „Verum
jákvæð", „Vertu kurteis", „Verum heiðarleg",
„Verum þolinmóð" og auðvitað „Lærum af for-
tíðinni" sem prýðir kápu tímaritsins. Auk þess
bjó hún til barmmerki með sömu skilaboðum
sem gestir á útskriftarsýningunni í Listaháskól-
anum gátu valið sér. Hún segir barmmerkin
hafa klárast fljótt en það merki sem hraðast
gekk á var brýningin um þolinmæði. í flestum
tilfellum valdi fólk merki handa vinum eða maka
frekar en sjálfu sér og því gat valið kallað fram
spaugilegustu viðbrögð þess sem nælt var í.
„Það segir kannski ýmislegt um hversu erfitt
fólk á með að taka tal um dyggðir alvarlega,"
segir Valgerður. „Mér er hins vegar full alvara
með þessu."