Tímarit Máls og menningar - 01.09.2003, Blaðsíða 33

Móðu-byggingin i d'Yverdon-les-Bains í Sviss tmm bls. 31
Regnkápurnar roðna við það að bera kennst
á svipuð áhugamál eða sömu ástríður.
Gestir í stafrænum regnkápum ganga niður
skábrautina inn í þokumassa móðu-byggingar-
innar þar sem samræður gestanna eru eina
hljóðið sem heyrist. (Tölvuteikning.)
Gestir fá sér vatnsglas á Englabarnum.
Upplifunin er svipuð því að vera í flugvél ofar
skýjum og virða fyrir sér víðáttu himinsins.
kerfistölvu byggingarinnar. Svörin gefa upplýs-
ingar um sálrænt ástand viðkomandi, persónu-
leika hans og á hverju hann hefur dálæti. Síðan
klæðast gestirnir stafrænum regnkápum sem
jafnframt geyma fyrrgreindar upplýsingar.
Vegna þessara sérstöku eiginleika „stjórnkerfis-
kápanna" skiptast gestirnir ósjálfrátt á upplýs-
ingum um sjálfa sig. Þegar gengið er niður
löngu skábrautina að byggingunni er komið að
stórum opnum palli í miðjum þokumassanum
þar sem ómþýðar samræður gestanna eru eina
hljóðið sem heyrist. Um leið skynja gestirnir að
ákveðið ósamræmi á sér stað. Smátt og smátt
tapar gesturinn áttum og missir tilfinninguna
fyrir sjónrænum tilvísunum þangað til komið er
í algjörlega hvítt umhverfi. Allt er í móðu, án
hluta, án dýptar, án mælikvarða, án rýmiskennd-
ar, án massa, án yfirborðs, án samhengis eða
nokkurrar viðmiðunar. Tímaskynið verður algjör-
lega að engu.
Þegar haldið er áfram upp á efri hæð bygging-
arinnar kemur fólkið að stað þar sem það hvílist
og hittiraðra gesti, Englabarinn. Þarskiptistfólk
á skoðunum og svo gæti farið að regnkápan
roðnaði við það að bera kennsl á svipuð áhuga-
mál eða sömu ástríður. Á Englabarnum er að-
eins boðið upp á vatn. Hægt er að velja á milli
ýmissa tegunda vatns í flöskum, vatns frá ólík-
um höfuðborgum heimsins, vatns með gosi,
Byggingin er gerð úr 100 metra langri,
65 metra breiðri og 25 metra hárri opinni
stálgrind sem úðar óteljandi örsmáum dropum
úr stöðuvatninu gegnum 12.500 þrýstistúta,
sem aðeins eru 120 míkrómetrar í þvermál,
en tengjast 24 kílómetra lagnakerfí.
Horft yfir móðu-bygginguna sem þenst út
og myndar langa þokuslæðu í miklum vindi,
bylgjast mjúklega í kulda og færist upp
eða niður eftir lofthita.
eimaðs vatns, rigningarvatns, og jafnvel er boð-
ið upp á einstakt úrval af jöklavatni og vatn frá
heimskautunum. Upplifunin er svipuð því að
vera staddur í flugvél ofan skýja og virða fyrir
sér víðáttu himinsins; tilfinningin fyrir tómarúm-
inu er túlkuð til hins ýtrasta.
í þessari móðu-byggingu hefur tæknin gert
manninum kleift að sýna sjálfan sig eins og
hann er. Menning hins vestræna þjóðfélags
kennir okkur ákveðið hegðunarmunstur og tjá-
skipti fara yfirleitt fram eftir ákveðnum reglum
sem við gerum fyrirfram ráð fyrir. Mynd úr fók-
us er óskýr, ógreinileg, þokukennd, hún felur
eitthvað, hylur, kemur úr jafnvægi. Við erum
haldin þráhyggju gagnvart því sem lýtur að
skynjun sjónarinnar og ofurseld miklum mynd-
gæðum og þess vegna lítum við á hið óskýra
sem glatað, það vekur efasemdir eða tor-
tryggni. Arkitektarnir Diller og Scofidio snúa
dæminu við, í höndum þeirra hefur tæknin feng-
ið óvenjulegt viðfangsefni og gert vatnið að
byggingarefni. Móðan gefurfólki óvænttjáning-
arfrelsi, hún afmáir þessa skýru mynd sem það
gerir ráð fyrir að sjá við hliðina á sér. Tæknin ger-
ir gestunum kleift að hafa samskipti sem snú-
ast einungis um tilfinningar þeirra, óháð for-
dómum. Með stafrænu regnkápunum sýna þeir
tilfinningar sínar óáreittir, óháð útliti, kyni eða
þjóðerni. Tjáskiptin verða heiðarleg.
Dr. Halldóra Arnardóttir (f. 1967) er listfræðingur.