Náttúrufræðingurinn - 2019, Blaðsíða 5

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
77
Málstofa um fiskeldi sem HÍN stóð fyrir í Öskju 25. mars 2019 var fjölsótt. Ljósm. Margrét Hugadóttir.
ungar en mestu munar um hraða
internetsins og tilkomu samfélagsmiðla.
Eldri kynslóðir hafa vanist því að starfa
í frjálsum félagasamtökum sem eru
rekin með innheimtu félagsgjalda, og
vilja gjarnan fá lesefni í prentuðu formi
heim í hús. Fólk af yngri kynslóðum
hefur aðrar óskir og er síður viljugt að
greiða fyrir félagsaðild eða fræðsluefni,
hvað þá að lesa langan texta. Breytileiki
í þessum efnum verður þó ekki einungis
skýrður með kynslóðamun. Þekkt er að
fólk nýtir ólíkar leiðir til náms og við
að tileinka sér nýtt efni, og það hentar
ekki öllum að lesa greinar á prenti.
Nú á dögum eru ekki skörp skil milli
fræðasamfélagsins og almennings sem
hefur áhuga á málefnum náttúrunnar.
Fólk hefur aðgang að efni af ýmsu tagi
enda aðgengi að fróðleik aldrei meira
en nú. Margir áhugamenn hafa lesið
sér mikið til um einstök málefni og
jafnvel orðið leiðandi sérfræðingar á
sínu áhugasviði. Á upphafsárum útgáfu
Náttúrufræðingsins var ekki að finna
marga miðla af þessu tagi hérlendis
og efnistök í tímaritinu voru fjölbreytt,
allt frá almennri dýrafræði, grasafræði
og jarðfræði til efnafræði og læknis-
fræði. Nú fjalla fjölmörg félagssam-
tök og stofnanir um náttúrufræði og
umhverfisvernd, og fer sú umfjöllun
saman við hugðarefni félaga HÍN. Á
hinn bóginn birta vísindamenn greinar
sínar æ meir á sérfræðilegum alþjóð-
legum vettvangi, fyrst og fremst á ensku.
Við í HÍN þurfum að skoða hvernig
við getum sem best komið til móts við
ólíkar þarfir fagmanna og áhugamanna
og finna leiðir til að auka nýliðun innan
okkar raða. Okkur er mikið í mun að
félagið okkar lifi áfram til að þjóna
komandi kynslóðum án þess að tapa
gildunum um fagmennsku við miðlun
þekkingar.
130 ÁR
Eins og áður sagði stendur félagið
okkar nú á 130 ára tímamótum og næsta
ár verður tímaritið nírætt. Þetta er í
rauninni mikið úthald og varla hægt
annað en að fyllast aðdáun á því fólki
sem hefur haldið uppi þessu merka
starfi í félaginu og við útgáfuna. Ekkert
lifir að eilífu, segja sumir, og allt breytist,
segja aðrir. Hvort tveggja er rétt en það
er erfitt fyrir okkur að sjá langt fram í
tímann og setja markmið fyrir fram-
tíðarkynslóðir. Því fer betur á því að vera
raunhæf. Við skulum skora á okkur sjálf
að sjá til þess í næsta áfanga að félagið
okkar nái 150 ára aldri og að útgáfa Nátt-
úrufræðingsins nái 100 árgöngum. Ekk-
ert ætti að koma í veg fyrir framhald á
vandaðri útgáfu tímaritsins í þann tíma
og lengur. Aðrir taka svo við og setja ný
markmið – aðalatriðið er að halda áfram
að vinna að markmiðum félagsins og
útgáfunnar. Þannig hefur það verið og
þannig verður það áfram. Vel getur farið
svo að félagið starfi með öðrum hætti í
framtíðinni og að tímaritið breyti um
snið í takt við miðlun næstu áratuga.
Miklu skiptir að undirbúa slíkar ákvarð-
anir sem best, svo sem með því að kanna
vilja félaga og lesenda og greina þarfir
og markhópa. Þetta verður best unnið
með virkri þátttöku þeirra sem kunna
og vilja leggja sitt af mörkum.
Ester Rut Unnsteinsdóttir
formaður Hins íslenska
náttúrufræðifélags