Náttúrufræðingurinn - 2019, Qupperneq 53

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
125
almennt undir 200 m y.s. á gróðurkorti
af Íslandi borin saman.6 Bentu niður-
stöður til að búsvæði með vegum endur-
spegluðu framboð búsvæða á láglendi
nokkuð vel. Þó er full ástæða til að kanna
þetta betur á nákvæmari mælikvarða,
eftir því hvert markmið vegatalningar
er. Þetta er auðvelt að gera með þeim
landupplýsingum sem nú eru til reiðu,
svo sem Nytjalandi (nytjaland.is) og
vistgerðaflokkun.56 Annað sem ber að
hafa í huga við vegatalningu er að fuglar
forðast stundum vegi og eru því í minni
þéttleika nær vegum en fjær. Slíkt hefur
til dæmis sést hjá algengum vaðfuglum
í Hollandi57 og vísbendingar eru um að
flestir íslenskir mófuglar séu í minni
þéttleika nær vegum en fjær. Þessi áhrif
aukast við umferðarþyngri vegi.58 Þessir
ókostir ættu þó ekki að koma í veg fyrir
að hægt sé að fá gagnlegar upplýsingar
um breytileika í fjölda fugla á stórum
svæðum, á ódýran og einfaldan hátt,
með því að telja með vegum og slóðum.55
Við talningu fugla með hefðbundnum
aðferðum, svo sem punkttalningum
(eins og hér) eða sniðtalningum, er oft
reynt að leiðrétta fyrir því að fuglar geta
verið missýnilegir eftir því hversu langt
þeir eru frá athuganda.59 Til að slík leið-
rétting skili tilætluðum árangri þurfa
ýmsar forsendur að standast, sem erfitt
getur verið að prófa.60,61 Hér má nefna
forsendur um að staðsetning dýra sé
óháð staðsetningu talningamanns, að
öll dýr á talningarpunkti eða sniði sjáist
2. tafla. Fylgni (Pearsons-r) milli þéttleika (einstaklingar/talningarpunkt) algengustu tegunda við mófuglatalningar í Rangárvallasýslu 2011–2018.
– Correlation (Pearson’s r) between the density of the most common landbirds in Rangárvallasýsla county in 2011–2018.
* p<0,05, ** p<0,01
Heiðlóa
Golden Plover
Spói
Whimbrel
Jaðrakan
Black-tailed
Godwit
Hrossagaukur
Snipe
Stelkur
Redshank
Lóuþræll
Dunlin
Þúfutittlingur
Meadow Pipit
Skógarþröstur
Redwing
Tjaldur
Oystercatcher
0,735* 0,633 0,067 -0,379 0,264 0,341 0,436 -0,778*
Heiðlóa
Golden Plover
0,481 0,204 -0,081 0,233 0,387 0,506 -0,474
Spói
Whimbrel
0,336 -0,0004 0,868** 0,557 0,292 -0,656
Jaðrakan
Black-tailed Godwit
-0,331 0,350 0,778* 0,117 -0,061
Hrossagaukur
Snipe
0,123 -0,532 -0,532 0,501
Stelkur
Redshank
0,539 0,188 -0,394
Lóuþræll
Dunlin
0,672 -0,364
Þúfutittlingur
Meadow Pipit
-0,398
3. tafla. Fjöldi punkta (af 63) þar sem einn einstaklingur eða fleiri af algengustu tegundum sást við talningar í Rangárvallasýslu árin 2011–2018.
– Number of survey plots (of 63) where the presence of a species was recorded during surveys in Rangárvallasýsla county in 2011–2018.
Ár
Year
Tjaldur
Oystercatcher
Heiðlóa
Golden Plover
Spói
Whimbrel
Jaðrakan
Black-tailed
Godwit
Hrossagaukur
Snipe
Stelkur
Redshank
Lóuþræll
Dunlin
Þúfutittlingur
Meadow Pipit
Skógarþröstur
Redwing
2011 21 17 30 9 40 38 12 58 3
2012 22 19 38 19 38 45 23 62 5
2013 23 18 42 20 46 43 17 51 3
2014 20 28 39 18 47 42 24 58 9
2015 22 24 39 14 50 45 15 61 12
2016 20 19 36 19 54 44 20 62 18
2017 17 19 34 20 47 40 14 54 15
2018 21 13 31 14 44 42 10 56 20
Meðaltal
Mean
20,8 19,6 36,1 16,6 45,8 42,4 16,9 57,8 10,6
Bil
Range
17–23 13–28 30–42 9–20 38–54 38–45 10–24 51–62 3–20