Þjóðmál - 01.03.2020, Blaðsíða 8

6 ÞJÓÐMÁL Vor 2020
AF VETTVANGI STJÓRNMÁLANNA
Að þessu sinni víkur lýsing á stjórnmálum
líðandi stundar fyrir upprifjun á atburðum
sem gerðust fyrir tæplegra hálfri öld. Með
því að bregða ljósi á ágreininginn um aðild
Íslands að Atlantshafsbandalaginu (NATO)
og varnarsamninginn við Bandaríkin á
árinu 1974 er þó jafnframt minnt á að enn
logar í þeim glæðum hér á landi þrátt fyrir
þjóðaröryggisstefnuna sem er reist á þessum
meginstoðum ytri varna þjóðarinnar.
Deilurnar sem hér er lýst snerust ekki aðeins
um Keflavíkurstöðina heldur einnig um hvað
þótti við hæfi á vettvangi Norðurlandaráðs.
Þá er vikið að máli sem enn er lifandi
viðfangs efni: hvort ein norræn ríkisstjórn
hafi ekki fullan rétt til að lýsa eigin skoðun í
orðsendingu til annarrar. Í fyrra töldu norsku
samtökin Nei til EU sig hafa „rétt“ til að
hlutast til um stjórnmál á Íslandi í þágu eigin
málstaðar af því að norska ríkisstjórnin skýrði
íslensku ríkisstjórninni frá afstöðu sinni til
þriðja orkupakkans frá ESB og nauðsyn inn-
leiðingar hans á evrópska efnahagssvæðinu
(EES).
Loks er nefnt dæmi um að ekki er endilega
allt sem sýnist á líðandi stundu. Vikið er að
nýlegum gögnum sem taka af allan vafa um
að Olof Palme, forsætisráðherra Svíþjóðar,
og stjórn hans lögðu að íslenskum stjórn-
völdum að hrófla ekki við varnarsamstarfinu
við Bandaríkin á sama tíma og Palme barðist
gegn stríðsrekstri Bandaríkjamanna í Víetnam.
Björn Bjarnason
Samleið Norðurlandanna
í öryggis- og varnarmálum
þá og nú
Ríkisstjórn Framsóknarflokksins, Alþýðubandalagsins og Samtökum frjálslyndra og vinstri manna,
leidd af Ólafi Jóhannessyni, sat frá júlí 1971 - ágúst 1974.