Strandapósturinn - 01.06.1981, Side 37

um fisk. Fleiri skip komu þarna til okkar og höfðu þau ekki
heldur orðið vör við ís.“
Hér talar hollenski duggarinn um suðlæga stefnu og suður-
slóðir eða suðurmið eftir að hafa siglt frá Horni austur til
Grímseyjar. Ekki er með öllu Ijóst á hverju þetta orðalag byggist,
en hugsanlega á því, að leiðin austur með Norðurlandi og fyrir
Langanes hafi verið hin eðlilega leið, þegar hollenskir sjómenn
hugðust halda suður á bóginn og heim á leið. Grímseyjarmið
hafa vafalaust verið Hollendingum að góðu kunn frá fyrri tíð, og
í fyrrnefndri bók sinni, „íslandsfarar okkar á 17. og 18. öld“,
leiðir Marie Simon-Thomas líkur að því, að einmitt á þeim
slóðum kunni Hollendingar að hafa dregið sinn fyrsta íslenska
þorsk úr sjó árið 1618. Hvort svo var eða ekki skiptir ef til vill ekki
mestu máli, en í þessu sambandi vitnar hún í frásögn tveggja
hollenskra sjómanna á Grænlandsfari, líklega hvalveiðiskipi,
sem sigldi fyrir norðan land og kastaði akkerum við eyju nokkra
fyrir norðan ísland. Ekki mun fjarri lagi að ætla, að hér sé átt við
Grímsey. Meðan nokkrir skipverjar héldu til lands á skipsbátn-
um til fuglaveiða, datt þeim, sem eftir voru um borð, í hug að
renna fyrir fisk, og við nánari athugun kom í ljós, að þarna var
þorskgengd svo mikil, að menn höfðu ekki við að draga. Flýgur
fiskisagan, og svo mikið er víst, að fljótlega eftir þetta fer sókn
hollenskra fiskiskipa á íslandsmið að aukast. Vitað er, að Holl-
endingar stunduðu hvalveiðar á Grænlands- og fslandsmiðum á
þessum árum, og sennilegt er, að flest skipin hafi einnig haft
veiðarfæri til þorskveiða um borð. Hvað sem því líður virðist hin
mikla þorskgengd hafa komið skipverjum á óvart í því tilfelli sem
minnst var á árið 1618. En Jan Maartenszoon Groen og félögum
hans var ekki lengi til setunnar boðið þarna við Grímsey árið
1782:
„Hinn 17 ágúst gerði svo mikla þoku og dimmviðri, að við
neyddumst til að hætta veiðum. Við ráðgerðum að halda austur
með og veiða á leiðinni til Langaness, en búa okkur síðan til
heimferðar. Um kvöldið héldum við því af stað í austurátt fyrir
35