Strandapósturinn - 01.06.1981, Blaðsíða 54

maður hafði aldrei í Strandasýslu komið. Alkunn er sú eftir-
vænting, sem grípur menn, þegar þeir nálgast framandi um-
hverfi. Svo var og um þann, er nú var í sinni fyrstu för norður á
Strandir, og þar kom, að hann gat ekki orða bundist:
„Ég hlakka til að koma á Strandirnar, þá fær maður að sjá
torfbæi og moldarkofa."
Hermann hló að þessum orðum ferðafélagans og sagði, að þá
yrði hann brátt fyrir skemmtilegum vonbrigðum, því að tímar
torfbæjanna væru liðnir í Strandasýslu og þar væru menn löngu
byrjaðir að byggja hús sín úr timbri eða steinsteypu.
Það lá við borð að andlitið dytti af manninum svo undrandi
varð hann. En eftir ferðalagið um sýsluna sannfærðist hann um
að þetta var staðreynd. Byggingar Strandamanna voru mun
reisulegri og betri en hann átti von á.
Því kemur mér þetta atvik í hug, að fleirum mun hafa verið
svo farið sem ferðafélaga Hermanns. Strandasýsla var fyrrum að
margra áliti ákaflega fjarlægur, einangraður og harðbýll útskagi,
einkum norðurhluti sýslunnar og hugmyndir ókunnugra um
íbúana þar mótuðust á þeim forsendum. Þarna hlaut að búa
öðruvísi fólk með frábrugðnar siðvenjur og annars konar eða
jafnvel annars flokks menningu, sem m.a. kæmi fram í lélegri
húsakynnum en almennt tíðkuðust.
En — (svo) þegar hulu vanþekkingarinnar og ókunnugleikans
er svipt brott og staðreyndirnar blasa við, þá kemur undrunin.
Strandamenn eru ekkert öðruvísi en annað fólk og engir eftir-
bátar annarra íslendinga nema síður sé. Þeir eru lausir við hjá-
rænuskap og opnir fyrir nýjungum og framförum. Lifnaðar-
hættir þeirra voru miðaðir við ríkjandi aðstæður, sem þeir hafa
orðið að aðlagast til þess að sigra í oft á tíðum harðri lífsbaráttu,
sem háð var og er enn bæði á sjó og landi.
Eins og Strandamenn voru fljótir til að hverfa frá torfbæj-
unum þegar völ var á öðru og betra byggingarefni þá hafa þeir
einnig fylgst vel með í þeirri þróun, sem orðið hefur í framrás
tímans, hvað snertir tækjanotkun til heimilisþarfa og lífsþæg-
52