Strandapósturinn - 01.06.1981, Síða 60

Sjálft nafnið Lestrarfélag Tröllatungu- og Fellssafnaða var í
raun og veru villandi. Framfarafélag hefði verið meira réttnefni,
þar sem það lét til sín taka á breiðum grundvelli eins og t.d. í
verslunarmálum, jarðrækt, bindindismálum og á fleiri sviðum.
T.d. stóð félagið að kirkjubyggingu í Tröllatungu og var það eitt
af fyrstu verkefnum þess. Bágborin verslunarkjör bættu þeir með
samningum við kaupmenn um hagstæð viðskipti. Af gjörðabók
félagsins má sjá, hvaða árangur varð af þeim samningum, þar
stendur m.a.: „Það hefði þótt fyrirsögn í fyrri daga að Kúvikur-
höfðinginn þyrfti að bjóða betri verslunarkosti en flestir aðrir
kaupmenn hér við land.“ Þessi orð bera vott um að verslunarkjör
manna hafa stórum batnað eftir að lestrarfélagið lét til sín taka á
þessum vettvangi.
Á sviði jarðabóta var unnið ötullega að sléttun túnanna og
garðahleðslu með þeim frumstæðu verkfærum, sem þá voru
tiltæk. Menn settu sér ákveðið takmark, hvað dagsverkafjölda
snerti og réðust siðan á þúfnakargann og þar var sannarlega verk
að vinna, þvi að fram að þeim tima hafði jarðabótum litið verið
sinnt. Deildaskipting var á félagssvæðinu og skyldi hver deild-
arstjóri hafa eftirlit með þvi að staðið væri við þær fram-
kvæmdaáætlanir, sem gerðar höfðu verið innan hans deildar.
Og menn voru samhentir i þessu verkefni eins og öðrum, sem
félagið beitti sér fyrir. Gjörðabókin geymir þann fróðleik, að 10
dagsverk hafi verið unnin á hverjum bæ í Tröllatungudeild árið
1850.
Trúlega má víða sjá merki um þessa jarðabótavinnu enn í dag
— 130 árum síðar, ef vel væri leitað.
Svo virðist sem einn alvarlegur ljóður hafi verið á ráði þessara
forfeðra okkar. Þeir voru nefnilega drykkfelldari en góðu hófi
gegndi. Þá var áfengi líka ódýrt og auðfengið og ekki verið að
mjatla því heim í smáslöttum á flöskum, heldur flutt í kútum og
kvartelum eða jafnvel heilum tunnum.
Lengi vel, já öldum saman þekktu Islendingar ekkert ráð betra
til að slæva eymd sína og dáðleysi en að drekka sig fulla, sem
raunar gerir þó auðvitað ekki annað en auka á vandræði manna.
Séra Halldór i Tröllatungu sá glöggt, að öll umbótaviðleitni
58