Strandapósturinn - 01.06.2014, Qupperneq 92

90
Í Árneshreppi geisaði þessi voðasjúkdómur. Barnaskólinn á Finn-
bogastöðum hafði verið reistur af miklum stórhug og fram sýni og
fáir staðir á landinu gátu státað af jafngóðri barnafræðslu. Þessi
fátæka afskekkta sveit varð öðrum stærri og ríkari fyrirmynd hvað
barnafræðslu varðaði. En berklarnir höfðu hreiðrað um sig þar
eins og annars staðar þar sem margir koma saman og smitun því
auðveld og varnir fáar.
Það þóttu því mikil tíðindi þegar það fréttist að von væri á
varðbátnum Sæbjörgu með undratæki sem væri þeirrar náttúru
að hægt væri að sjá gegnum fólk og þá sæist hvort menn væru
smitaðir af berklum. Þetta voru undur og stórmerki. Eitthvað sem
maður átti erfitt með að trúa.
Við fjölskyldan í Reykjarfirði fengum boð um að mæta á ákveðn-
um degi í Djúpavík eins og aðrir snemma sumars 1938 þar sem
von væri á Sæbjörgu til Djúpavíkur með tækin undraverðu. Mikið
veltum við krakkarnir því fyrir okkur hvernig þetta gæti verið
hægt, hvort við mundum finna til og hvort við mundum getað séð
inn í okkur og horft á hjartað slá, lungun anda og blóðið renna
og ef við værum smituð hvort við sæjum berklana, óvininn sjálfan,
að verki.
Við mættum svo öll þvegin og prúðbúin niðri á bryggju þar
sem Sæbjörgin lá, fórum um borð og okkur var stillt upp í biðröð
í klefa þar sem tækið undraverða var staðsett ásamt læknum og
hjúkrunarkonum. Það var ekki laust við að um okkur færi hálf-
gerður hrollur. Hvernig var hægt að lýsa okkur upp svo við gætum
séð allt heila gumsið inni í okkur rétt eins og verið væri að fara
inn í kind.
Þegar kom að mér stóð ég ber að ofan og fyrir brjóstið var sett
einhvers konar svunta og ég sá ekki neitt. Eitthvað fiktaði þetta
fólk í tökkum og einhvers staðar sást ljós kvikna og hverfa. Svo var
allt búið. Voru þetta öll ósköpin? Var hægt að sigrast á hvítadauð-
anum með því að skjóta af ósýnilegri byssu? Vorum við bræðurnir
þá kannski ekki klárari í baráttunni við hvítadauðann sem kom
siglandi norðan úr höfum næstum því árvisst með hvítu bakter í-
urn ar sínar, ísbirnina, þótt við hefðum aðeins hvellhettubyssur til
varnar. En þótt við sæjum hvorki byssur eða hnífa, hvað þá óvininn
sjálfan, urðum við samt vitni að fyrsta stóra sigrinum á hvíta dauð-
anum, í Sæbjörginni við bryggjuna á Djúpavík sumarið 1938.